From: Ozer Tayiz (info@teknobilge.com)
Date: Tue 11 May 2004 - 22:13:33 EEST
Merhabalar,
İşte bende bunu açıkça tartışmak istiyorum. Kar amacı gütmek ayrı bir
şeydir, bir hizmet üretip karşılığında para almak ayrı bir şeydir.
Dernekte, karşılığıda ücret alınan bir faaliyet yapıldı diye, kimse
zengin olmaz, köşe dönmez, zaten para akışı dernek statüsünden ötürü
denetlenmektedir. Dernek kar amacı gütmediği için, faaliyetler, maliyeti
karşılayacak şekilde fiyatlandırılır. Piyasadan kat kat ucuz olur.
Derneğin sabit masrafları karşılanır, daha ciddi projeler için kaynak
oluşur. Dernek de, elindeki bilgileri yayınlar, mesela Linux temelli iş
kurmak isteyenlere (atıyorum internet kafe açmak isteyene) veri olur,
rehber olur...
Kar amacı gütmek ayrı birşeydir. O zaman, bilginizi "rekabet olmasın
diye" kendinize saklarsınız. Fiyatı, piyasada tutturabildiğiniz maksimum
fiyat olarak belirlersiniz. Her türlü taklayı atar, müşterileri siz
kapmaya bakarsınız...
Kar amacı gütmeyen kuruluşlar da, ücret karşılığı işler yapabilir.
Gönüllü işlerin bile, en azından, karşılanması gereken masrafları olacaktır.
Dernek tüzüğünde, eğitim verip ücret/bağış almak sınırlandırılmamış.
Aşağıdaki satırları, webdeki tüzüğümüzden alıyorum:
> *Madde 9.1: Derneğin Gelir Kaynakları *
> Derneğin gelir kaynakları aşağıda belirtilmiştir:
> a) Üye ödentileri
> b) Derneğin amaç ve etkinlikleri ile ilgili hizmetlerin yerine
> getirilmesi ve çalışmaların istenilen hedeflere ulaştırılması için
> konu ile ilgili kuruluşlardan alınan giderlere katılım payı,
> c) Derneğe yapılan her türlü bağışlar,
> d) Yayın, toplantı, yemek, gösteri, balo, gezi, konser, piyango vb.
> faaliyetlerden elde edilecek gelirler,
> e) Eğitim, seminer, sempozyum, kurs ve sergi gelirleri,
> f) Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak
> toplanacak bağış ve yardımlardan ibarettir.
>
> **
>
Göründüğü üzere, tüzükte, madde 9.1 d-e şıkkı olarak, Eğitim, Seminer,
Sempozyum, kurs ve sergi gelirleri, hatta, gezi, balo, piyongo diye
şeyler var. Yani, şu anda ben, tüzüğe aykırı bir şey önermiyorum.
Sizin -ve benzer düşüncede olanların-, gerekçeleri üzerinde tartışmak
istiyorum. Şu kaygıyı anlarım: LKD, kimsenin "kendi çıkarına"
kullanılmasın. X veya Y şirketinin propogadasını yapmasın. Oturalım,
bunun için, yöntemler tartışalım, öyle finansal, teknik, etik
sınırlar/yöntemler getirelim ki, bütün üyelerin, bu konuda içi rahat
olsun. Ne bileyim, para akışı Web'e uygun bir formatta konulsun, herkes
kim ne aldı, para nereden geldi, nereye gitti bilsin, ve bunların
önceden belirlenmiş, LKD üyelerince genel kabul görmüş kriterleri olsun.
Ha diyorsanız ki, "Ben 3 ay, 6 ay, hatta bir-iki yıl boyunca, Linux
eğitimini düzenli olarak vermek için haftada 2 (veya 4, veya 6) saatimi
düzenli olarak veririm, programı aksatmam, yeter ki faaliyetlerden ucret
alınmasın, onu lütfen açıkça yazın, bilelim. Bu duzeyle sureklilik
isteyen işleri, 1-2 aydan sonra, bütünüyle ücretsiz götürmek, genellikle
biraz daha zor bir iştir. Ama siz, ve eğitim verebilecek düzeydeki diğer
arkadaşlar, eğer bu düzeyde gönüllülerse, elbette, ben de isterim,
ücretsiz eğitim verilsin... Elbette imkansız değil, bunun için de
yeterince gönüllü varsa. Ama ücret alınsa da, bence tu-kaka günah,
kıyamet alameti, dünyanın sonu da değil.
Bir de o zaman şöyle sorunlar da çıkar. Ücretsiz eğitim dediniz, toplam
önümüzdeki 3 ay boyunca 20 kişiye eğitim verebilecek kapasiteniz var.
Ücretsiz dediğiniz için 100 kişi başvuracaktır. Siz 20'sini
seçeceksinizdir. Bir aydan sonra, onlardan 10'u, belki daha fazlası,
devam etmeyecektir. Önemli bir kısmı, "nasılsa bedava" diye, sadece
merak için gelmiş olacaktır. Kursu 2-3 kişiyle tamamlarsınız. Bu tür
fireler, ücretli kurslarda, daha az olur.
Dediğim gibi, bu benim için doğrudan önem taşıyan bir konu değil. Ben
karar veremem, ben yeni bir üyeyim, bir tanecik oyum var, YK'a falan da
aday değilim. Ben zaten eğitim de vermeyeceğim, dolayısı ile, "aman ben
dernek sayesinde gelir elde edeyim" gibi bir derdim de yok... Ama
derneğin bir bütçesi, imkanı olsun ki, giderek daha büyük işler
yapabilelim...
Benim istediğim, derneğin daha derli toplu şeyler yapabilmesi. Sabit bir
mekan bile, kirası ıvır zıvır derken, nerden baksan ayda 1 milyar
masraf. Nasıl karşılanacak? Kaç üyeden ne kadar aidatla karşılanacak?
100 üyeden ayda 10'ar milyon aidat toplasak olur deseniz, iyi, ama, her
ay herkesden düzenli aidat toplayabilecek misiniz? Para işleri zordur,
şu haliyle kayıt tutmak zor, her ay aidat toplamanın, kayıtlarını
düzenli toplamanın zorluğu 12 kat artacak mesela... En azından, bir
muhasebeci ile anlaşıp, defterleri düzgün tutmakta ücretli bir yardım
alınması gerekebilir, o bile masraf, ya da ücret...
Mesela size, en basit projeyi kafadan yazayım: LKD- internet cafe ve
lokali projesi. 40-50 m2 dukkan olabilecek uygun bir yer tutulur, 10-15
bilgisayar konur, üzerlerine Linux kurulur, internete bağlanır, masası
sandalyesi, bir çay makinası, bir buzdolabı-ocak derken, hem
buluşulabilecek, hem bir semineri/eğitimi bizzat bilgisayar başında
verebilecek, onun dışında da, insanlara internet cafe tadında hizmet
verecek bir yer yapalım dedik.
Siz ne dersiniz? Bunu hiç mi yapmayalım? Yoksa, yapalım da, üye aidatı
olarak, maliyetini üyelere mi yıkalım? Yoksa, saat başı ücret, bir de
çay/kahve içenden onun parasını mı alalım? Kafeyi açmak için, kafadan 15
bilgisayara 5000$, boya badana, depozito ıvır zıvır için bir-birbuçuk
milyar, şöyle bir 8-10 milyar ilk maliyeti var. Kafadan 1 Milyar da ayda
sabit gider olur. Ayına göre, yazı kışı telefonu interneti derken,
masrafların 1,5 milyarı bulduğu da olur. Eğer, burada düzenli ve ücretli
bir eğitim vermeyi başarırsanız, finanse etmek daha kolay olur. Dersiniz
ki, benim 15 bilgisayarım var, burada ben sürekli 2 sınıf açsam, ayda 50
Milyona Linux eğitimi veriyor olsam, masrafı çıkarırım. (Fiyatlar
araştırılır, ben kafadan kabataslak attım...)
Daha bu hesapta eğitmene ücret vermedik. Bunlar, kabataslak, kira gibi
sabit masraflar. Hadi ilk masrafları bir şekilde bulduk. Artı, bunun
sürekli, bir de başında duran insana ihtiyacı var. "Hafta içi
18:00-22:00 ve Cumartesileri de 10:00-22:00 arası açıktır" diyorsanız,
saat saat, orada başında duracak, servisi yapacak, kullanıcılarla
ilgilenecek insanlara (en az 1 bilgisayar başında, bir mutfakta seviste
2 kişiye) ihtiyaç var. Bunun da aşırı süreklilik isteyen bir
organizasyon olduğunu söylemeliyim. Yani, birileri organize edecek,
başında kimin durup kimin durmayacağını, 2 kişi sürekli olacak, ve
orası, sürekli aynı saatlerde açık olacak. Bir gün açık, bir gün kapalı
olmayacak ki, insanlar "şu saattlerde derneğin şu telefonunu aradığımda,
şu adrese gittiğimde orada dernekten bir kişi vardır, ilgilenir" desin...
Bence, böyle bir projede, hem eğitmenlere, hem de sorumluluk üstlenen,
sürekli orada emek veren insanlara, cüzi de olsa ücret vermek de
gerekir. Dediğim gibi, "Ben bu projede, şuşu sorumlulukları, haftada X
saatimi, her hafta şu gün şu saatlerde ücretsiz olarak, önümüzdeki 1 yıl
boyunca üstlenirim, üye olarak da, sabit masrafların ayda Y milyonunu
karşılarım" diyen olursa, bu kaynaklar böyle bir projeye yeterse,
elbette benim de tercihim, herşeyi ücretsiz yapalım. Ama bunu demeden
hem "aa ne güzel olur, ben de isterim" demek, hem de ücretli hizmet
verilmesine karşı çıkmak, çelişkili olur. Açıkçası, ben, sürekli nakit
akışını karşılayacak temel bir ücretli hizmetimiz olmayacaksa, sabit bir
yeri içeren bir projeyi maddi olarak üstlenebileceğimizi, yada tamamen
gönüllü kaynaklarla üstlenebileceğimizi, sanmıyorum.
Dediğim gibi, herkesin önerilerini bekliyorum, seçenekler açık:
a) Karşılığında ücret alınan hiçbir işe bulaşmayalım. Böyle amatör
kalalım. Sabit bir yerimiz olmasın. Aylarca sürecek eğitimlere
girmeyelim. Para bizi bozar. Bu projeler bizi aşar. İnşallah ilerde.
b)Bu düzeyde sürekli zaman ayırarak sorumluluk üstlenmeyi ve bunu
tamamen ücretsiz yaparken, sabit bir yerin de masraflarının belirli bir
kısmını üstlenmeyi kabul eden "süper-gönüllü" arkadaşlar varsa aramızda,
yazsınlar, bilelim, varlıkları için şükredelim. Yeterli emek+para+bilgi
birikimimiz varsa, ve en önemlisi sürekliliği sağlayabileceksek, bu
projeleri, tamamen kimseden ücret istemeden yapalım. Herşey herkese
bedava olsun. Kendi gönüllü kaynaklarımızla, bu projeleri, tamamen
ücretsiz yapalım.
c)Karşılığında ücret alınacak projeleri değerlendirelim. Tamam, kimse
köşe dönmesin, ücretler iştah kabartmasın, ama sürekli emek veren
insanlara, piyasa koşullarının çok altında da olsa, belli ücretler
verilsin, ve masraflar çıksın. Bunlar dernek üyelerince açıkça
tartışılınsın, kurallar, miktarlar, kriterler belirlensin, denetleme
açısından, tüm üyelere para akışı kayıtları açık olsun. Ne bileyim hiç
değilse, yol masrafını, orada yediğini içtiğini falan karşılayalım.
d)Bir yer kiralayalım, bilgisayarları koyalım, lokal olarak işletmeyi
3.şahıslara ihale usulü verelim, o ne yapıyorsa yapsın, kirayı çıkarsın,
açık tutsun, emeği üzerimizden alsın yeter. Ama bunun da apayrı
zorlukları olur, "dışarıdan" biriyle çalışmak, özellikle de, bariz "kar
amacı güden" bir işletmeci ile, zordur. Size minimum miktarda para
vermek, ve oradan maksimum kar etmek isteyecektir... "Şu şu gün ve
saatlerde derneğin faaliyetleri önceliklidir, bir eğitim/seminer
olduğunda, ona katılmaya gelenlerin önceliği vardır ve seminere gelenden
saat başı ücret alınmaz" gibi kısıtlamalarınız kıllandıracaktır... İçki
satmak, üye olmayanı da almak isteyecektir... Biz iyi denetlemezsek,
çeşitli yasal sorunlar çıkabilir... Bence en kötü en riskli seçenek bu...
Aklıma gelen seçenekler bunlar...
Herkesden yorum bekliyorum... her seçeneğin artıları eksileri var... Ve
maalesef herşeyin bir maliyeti var... Gökten zembille kimse bize
karşılıksız bina verip, sabit masraflarını karşılamayacak, piyangodan
para da çıkmayacak, uzak bir akrabamızdan miras ta kalmayacak...
Her ne kadar ben STO'ne destekleri araştıracak olsam da, onlar bile,
belirli projeler isteyecektir, ve muhtemelen, derneğin yalnızca proje
ile ilgili masraflarını karşılayacaklardır, her amaç için genel olarak
kullanacağımız mekanın masraflarını üstlenmeyeceklerdir, verdikleri her
kuruşun harcanmasını kontrol edeceklerdir... Kesin olmasa da, çekinceli
de olsa, bunu da bir (e) şıkkı olarak not ediyorum, ama şimdilik net bir
şey diyemiyorum. Destek veren her kurumu, neye ne koşullarla destek
verdiklerini çok iyi araştırmak lazım, net "olur" demeden önce...
Araştırırım, yine listelere bulduklarımı, düşündüklerimi sunarım...
Bir seçim yapmak, hepimize düşüyor. Benim tercihim, (c) şıkkı. Küçük te
olsa,sabit bir yeri edinebilmeyi, işletebilmeyi, ve en azından kendi
masraflarını çıkarmayı projelendirelim, yapalım.
Herkese yorum ve düşünceleri için teşekkürler,
Özer Tayiz.
Enver ALTIN wrote:
>On Tue, 2004-05-11 at 16:09 +0300, Ozer Tayiz wrote:
>
>
>>Bu seminerleri derse çevirip, firmalara satıp, derneğe gelir elde etmek
>>de hiç fena fikir değil hani... Tabi yine, aynı etik ücretli/ücretsiz
>>tartışmaları burada da geçerli... Özellikle sık seminer veren, bu tür
>>eğitim/ders verilmesine karar verilse sorumluluğu üstlenip, bu
>>eğitimleri verecek arkadaşların yorumlarını bekliyorum... Ben kendim
>>teknik olarak eğitim verecek yeterlikte olmadığımdan, fiilen bu konu
>>benim dışımda karar verilecek.
>>
>>
>
>LKD, herhangi bir nedenle kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum
>kuruluşudur. Bu düşünceleriniz şu veya bu yönetim kurulu döneminde LKD
>içerisinde uygulanmaya başlanacak olursa öncelikle ben dernek
>üyeliğinden ayrılacağım. Benim gibi düşünen insanların sayısı
>azımsanmayacak niteliktedir.
>
>LKD'nin paraya ihtiyacı varsa bağış toplar veya çeşitli etkinliklere
>önayak olarak ticaretten para kazanan kuruluşların sponsorluğunu sağlar
>veya para kazanmak için başka metodlar bulunur. LKD hizmet satmaz,
>satamaz. Bu ve benzeri hususlar dernek tüzüğünde sınırlandırılmıştır.
>Detaylı bilgi için:
>
> http://www.lkd.org.tr/
>
>adresinden dernek tüzüğüne ulaşabilirsiniz.
>
>Değerli düşünceleriniz için teşekkürler.
>
>