[Pardus-kullanicilari] Camia dağıtımı

[Hadi Sofuoğlu]

Sevgili dostlar;

Bu konuda ben de birkaç kelam etmek istedim.

Bazı Türkçe sözlüklerden "câmia", "cemâat", "cemiyet" ve "topluluk"
kelimelerini araştırdım. Hepsi birbirlerine çok yakın anlamlar ifade ediyor.
"Topluluk" Türkçe kökeli bir kelime. "Câmia", "cemâat" ve "cemiyet" ise
Arapça ortak bir kökten (C-M-A kökünden) gelmektedir. Bunlar yaklaşık
Türklerin İslamiyeti kabul etmesiyle birlikte Türçe'ye girmiş ve artık
Türkçeleşmiştir. Aynı kökten türemiş ve dilimize girmiş sözcükleri bir araya
toplasak şöyle bir sonuç çıkar: "Câmi, cuma, (kısmen cumartesi), cemaat,
cem, cemiyet, câmia, icmâ, cimâ, mecmûa, mecmûât, içtimâ, içtimâî, mecmû..."
Bu kelimelerin hepsi aynı kökten türemiştir. Çoğunu hala yaygın biçimde
kullanıyoruz. Kökü yabancı olan bir kelimeyi dilimizden çıkarmak istesek
bunların hepsini çıkarmamız gerekir. O zaman nasıl anlaşırız?

Türkçe'yi korumak yerleşmiş yabancı kelimeleri çıkararak değil, yeni yabancı
kelimeler için mümkünse Türkçe karşılık bularak, değilse o kelimeyi Türkçe
dil, imla ve ses kurallarına uygun hale getirerek olur, kanaatindeyim. Dil
ve kültür ırmak gibi akar. Akışı kontrol edebilirsiniz fakat
durduramazsınız.

Gül'süz, bülbül'süz, çimen'siz bir Türkçe düşünebiliyor musunuz?
"Ansiklopedi", "doktor", "hemşire", "eczane", "hastane", "kanun", "meclis",
"iktisat", "para", "narh".... bu kelimeler Türkçe asıllı değil... Çıkaralım
mı dersiniz? Kelimelerin sayısını azaltarak dilde bir zenginleşme elde
edemeyiz. Aynı durum için kullandığımız ne kadar çok kelimemiz varsa dilimiz
o kadar zengin demektir.

Gelelim yukarıda girişte bahsettiğim kelimelerin Türkçe sözlüklerdeki
anlamlarına. Bundan sonrasını takdirlerinize bırakıyorum. Kimseyi hedef
almıyorum. Fikrimi ifşa ettim sadece. Kalın sağlıcakla.

Saygılarımla.


Câmia:

   - Topluluk, zümre. TDK
   - Topluluk, cemiyet, zümre. Mehmet Doğan, Büyük Türkçe Sözlük.
   - Ortak yönleri veya işleri bulunan kimselerin meydana getirdiği insan
   topluluğu. İlhan Ayverdi, Misalli Büyük Türkçe Sözlük.

Cemâat:

   - 1) Bir imama uyup namaz kılan kişiler. 2) İnsan kalabalığı. 3) Bir
   dinden veya bir soydan olanların topluluğu. TDK
   - 1) Topluluk. 2) Dini bir fiil için (daha çok namaz için) bir araya
   gelen topluluk. 3) Bir imama uyup namaz kılanlar topluluğu. 4) Bir dine
   mensup olanların topluluğu. 5) Dini topluluk: Nur cemaati, Kadiri Cemaatı.
   6) Herhangi bir şekilde ayrılan insan topluluğu: Ermeni Cemaati, esnaf
   cemaati. 7) Yeniçeri ocağından birkaç odanın teşkil ettiği topluluk. Mehmet
   Doğan, Büyük Türkçe Sözlük.
   - 1) Bir yerde toplanmış insan kalabalığı 2) Bir imama uyup namaz
   kılanların bütünü 3) Aynı dinden veya soydan olanların meydana getirdiği
   topluluk. 3) Aynı işi yapanların veya ortak bir tarafı olanların meydana
   getirdiği topluluk. 4) Yeniçeri teşkilatında birkaç odanın birleşmesinden
   meydana gelen kısım: Cemâât-i mücellidân-ı hâssa: Saray ciltçileri. İlhan
   Ayverdi, Misalli Büyük Türkçe Sözlük.

Cemiyet:

   - 1) Dernek 2) Topluluk 3 Düğün 4 Birbirine uygun ve zıt anlamlı
   kelimelerin tenasüp veya tezat sanatlarıyla bir araya getirme. 5) Bir olayı
   veya kişiyi kutlama amacıyla bir araya gelen topluluk. TDK.
   - Toplanma, topluluk, kalabalık, heyet, encümen, komisyon, derli
   topluluk, eğlence meclisi ve tasavvufta masivadan yüz çevirip bütün dikkati
   Allah'a yöneltme. Mehmet Doğan, Büyük Türkçe Sözlük.
   - 1) Topluluk, kalabalık. 2) İçinde yaşanılan insan topluluğu, toplum. 3)
   Aynı amaçla bir araya gelen insanların bir araya getirdiği topluluk, dernek.
   4) Toplu ve düzenli olma, perişan ve dağınık olmama. 5) Eğlence toplantısı,
   düğün: Sünnet cemiyeti.  İlhan Ayverdi, Misalli Büyük Türkçe Sözlük.

Topluluk:

   - Nitelikleri bakımından bir bütün oluşturan kimselerin hepsi, toplum,
   camia, cemiyet. 2) Aynı yerdeki insan kalabalığı. 3) Müzik eserlerini birden
   fazla saz ve sesle icra edenler 4)Sanatçı grubu. TDK
   - Bir araya gelen şeylerin bütün, cemiyet, ortak yönleri ve gayeleri
   olanların topluluğu, ekip, takım. Mehmet Doğan, Büyük Türkçe Sözlük.
   - TDK'ya benzer ifadeler. İlhan Ayverdi, Misalli Büyük Türkçe Sözlük.
-------------- sonraki bölüm --------------
Bir HTML eklentisi temizlendi...
URL: <http://liste.pardus.org.tr/pardus-kullanicilari/attachments/20110309/7ec6361f/attachment.htm>