From: info@teknobilge.com
Date: Sun 22 Feb 2004 - 08:07:39 EST
Merhabalar,
Ibrahim arkadasimizin sorusu, soruyu sorma sekli, alinan, alinana alinan
falan, beni bu listeleri kullanmakla ilgili en temel konuyu, bir daha
gundeme getirmeye itti.
Ibrahim arkadasimiz, linux'da yeni, ve ayni zamanda, dogal olarak,
"hacker" kulturune sahip listelerde de yeni. Yani, bu listelerde soru
sorarken bile, insanlarin artik bekledigi belirli adab-i muaseret (gorgu
kurallari) var. Yani, linux dogasi ve tarihcesi geregi, "herseyini
kurcalaya kurcalaya kendi kendime ogreneyim, ve herseyine hakim olayim"
hevesine sahip insanlarin isletim sistemi oldugu icin, ortalama "fareyle
tikla, sag tusa tikla, ozelliklerini sec" duzeyindeki Windows
kullanicisinin tembelligi, usengecligi, ifade tarzi, bu tarz listelerde
tepki alabiliyor.
Ibrahim arkadasima, kendisine yazilan cevaplardan alinmamasi, tam
aksine, sukretmesi gerektigini soyleyebilirim. Bir Hacker'in cok degerli
olan zamanini ve dikkatini ayirip da cevap yazmasi, size verdigi onemi
gosterir. Yoksa, yani gercekten listedekiler alinganlik etselerdi,
mesajinizdan rahatsizlik duysalardi yapacaklari sey, sizi boyle bir soru
sordugunuz icin listeden atmak, ya da e-mail programlarinda "bu
ibrahim'den gelen mailleri dogrudan sil" seklinde bir filtre olusturmak
olurdu. Acikca soylemek gerekirse, damardan hacker kulturune sahip bir
liste olsa bu liste, aldiginiz RTFM (Read the fucking manual =
Kahrolasý kýlavuzu oku) yaniti bile, bir lutuftur.
Dolayisi ile, bu listedeki cevaplarin hicbirinin, yenilere karsi
"sevecen olmayan" bir tavirla suclanmayi hakedecek cevaplar oldugunu
dusunmuyorum.
Bununla birlikte, listede sunu oneriyorum. Mesela, ESR'nin "How to ask
questions the smart way"
(http://www.catb.org/~esr/faqs/smart-questions.html) adli dokumani gibi,
bizim liste yoneticileri de bir dokuman hazirlasalar, veya bunun
cevirisini falan, listelere yeni uye olanlara "hosgeldiniz" mesaji ile
birlikte gonderseler, bu tur gereksiz tartismalari daha az yapmaz miyiz?
Ve vaktimizi ve cabamizi daha verimli kullanmis olmaz miyiz? Sadece bir
oneri...
Ve bir durum degerlendirmesi olarak, yukaridaki dokumana gore, bu
tartismayi yaratan ilk emailinda, Ibrahim'in yaptigi hatalari
degerlendirmek istiyorum. Belki, listedeki diðer "yeniler" de, soru
sorma adabýna iliþkin bir þeyler öðrenebilir, ve hem kendi vaktini, hem
bizim vaktimizi boþa harcamaz, ve gereksiz "alinganliklar" ve
gerginlikler yaþanmaz bir daha umudu ile.
>Merhaha;
> Evet, yazdýklarým okunmuyor.Çünkü linux ta yazdým..ama Anlatmak
>istediðim.
> Linux altýndaekran kartýmý daha verimli kullanmak için ne yapmam
>gerektiði idi.Nvidia g.force 2 için bir sürücü indirdim..(run)
>uzantýlý..ama mandrekede bu dosyayý nasýl yukleyeceðimi bilmiyorum.
>
A)Soru sormadan önce.
1)Web'de arama yaparak bir yanýt bulmaya çalýþýn.
2)Kullaným kýlavuzunu okuyarak bir yanýt bulmaya çalýþýn.
3)Sýk Sorulan Sorular'ý okuyarak bir yanýt bulmaya çalýþýn.
4)Kendiniz deneyerek ve kurcalayarak bir yanýt bulmaya çalýþýn.
5)Konuyu daha iyi bilen bir arkadaþýnýza danýþýn.
6)Programcý iseniz, programýn kaynak kodunu okuyarak çözmeye çalýþýn.
Bir listeye soru sormadan önce, bunlarý yapmýþ olmanýz, yine de sorununuzu çözememiþ olmanýz beklenir. Neden? Çünkü eposta listeleri gönülleririn yanýt verdikleri listelerdir. Dolayýsý ile, ücretli teknik destek gibi, kimsenin size belirli bir zamanda yanýt vermek gibi bir yükümlülüðü yoktur. Dolayýsý ile, geç yanýt alabilirsiniz, mesela, bir-iki gün, veya bir hafta içinde. Ya da, kimse cevap vermezse, hiç yanýt da alamayabilirsiniz. Bu yüzden, çoðunlukla yukarýdaki seçenekler, e-mailla sormaktan daha kolay ve daha verimli þekilde sorununuzu çözmenizi saðlayacaktýr.
Mesela, benim de benzer bir sorunum oldu. Ben de Linux'da oyle usta degilim. Benim de TNT2 chipli bir Nvidia kartim var. Mandrake 9.2 karti gordu, normal uygulamalar da calisiyordu ama hakkaten kartin OpenGL performansina ihtiyac duyan oyunlarda, kart devre disiydi (Tux racer bile ekranda kesik kesik goruntulerle cok yavas calisiyordu.) Nvidia'dan sizin de indirdiginiz surucuyu indirdim (Nvidia'nin suruculeri uniform, butun kartlarinda ayni surucu kullaniliyor) .run uzantili kendi kendini acan dosyayi acar acmaz, kendi bir seyler sorup, kendi kendini kurdu. Readme'sindeki adimlari takip edince de, OpenGL kart uzerinden calismaya basladi ve oyunlarim da artik hizli calisir oldu.Bunun icin hic listeye soru sormam bile gerekmedi. Yaklasik 2 saatte sorunu cozdum.
Bu cok fazla bir Linux bilgisi gerektiren bir faaliyet degil. Ben de linux'u kullanici duzeyinde yeni ogreniyorum. Daha "Introduction to Linux" bile bitmedi. Ama dedigim gibi, yukaridaki adimlari takip ederek sorunumu rahatlikla cozdum. Ve biraz ingilizce bilen, ve once kendi arastirmaya istekli herkes bu sorunu bu kadar zamanda (1-2 saatte) cozebilir. Dolayisi ile, ESR'a gore, bu, sormadan, kendiz cozebileceginiz bir sorudur...
Peki, mesela Ingilizceniz yetmedi, komut satirindan ./driver.run yazip calistirilabilir dosyayi calistirmayi da bilmiyorsunuz, o zaman ne yapmaniz gerekir? O zaman, birincisi, azicik olsun komut satirini kullanmayi ogrenmeniz gerekir. Bunu da belgeler.org'daki veya linux.org.tr'deki dokumanlari inceleyerek yapabilirsiniz. Ikincisi, Ingilizce de ogrenmeniz gerekir, her dokumanin cevirisini beklemeden, man sayfalarina bakip, tldp.org'daki howtolardan, kendi kendinize kurcalayarak, kimseye muhtac olmadan hemen her sorununuzu cozebilmek icin.
Bunlar, soru sormadan once gerekenler...
B)Soru sorarken
1)Soru sorduðunuz yeri özenle seçin. Eðer konu dýþý bir listeye soru gönderiyorsanýz, çok ileri duzey bir listeye çok düþük düzeyde soru gönderiyor veya tersini yapýyorsanýz, cevap alamayabilirsiniz.
Yine, burasi sohbet listesi, arkadasimiz, ekran karti kurulumuna yonelik soru soruyor... Cevaplandigina sukretmeli. Bazi yanitlarin belirttigi gibi, bu sorunun muhatabi olan liste, ya linux baslangic, ya da linux donanim listesi.
2)Acik, dogru anlasilan, grameri, sozdizimi duzgun ifadeler kullanin.
Soze "Merhaha;" diye baslayan, kendi yazdigina en ufak ozen gostermeyen
biri, benim degerli zamanimin ne kadarini hak ediyor ki? diye dusunup
hic cevap yazmayabilir bir hacker.
Hele hele "Linuxta yazdim, o yuzden yazdiklarim anlasilmiyor" gibi
anlamsiz cumleler kullaniyorsa, bunun yerine "Henuz linux'da turkce
karakter ayarlari yapmayý bilmiyorum" demiyorsa, kendini "aninda
silinecek" filtreler icinde bulabilir...
3) Sorun hakkýnda, acik, net, detayli bilgi verin.
>Merhaha;
> Evet, yazdýklarým okunmuyor.Çünkü linux ta yazdým..ama Anlatmak
>istediðim.
> Linux altýndaekran kartýmý daha verimli kullanmak için ne yapmam
>gerektiði idi.Nvidia g.force 2 için bir sürücü indirdim..(run)
>uzantýlý..ama mandrekede bu dosyayý nasýl yukleyeceðimi bilmiyorum.
>
Tekrar mesaja bakalim. Arkadasimiz Ingilizce biliyor mu, bilmiyor mu?
Nvidia'nin surucusune ulasip indirebimis. Ama baska bir cabasi olmus mu,
mesela, Nvidia'nin kendi sitesindeki kurulum aciklamalarini okumus mu,
okumus anlamamis mi, ingilizcesi mi yetmemis, baska bir bilgisi mi,
bilmiyoruz. "Bu dosyayi nasil yukleyecegimi bilmiyorum" diyor.
./dosya.run yazmayi mi bilmiyor, yoksa, bunu yapmis, ama baska bir hata
almis ta onu mu anlamamis, bilmiyoruz.
Bu soruya ben cevap veriyor olsaydim, "./driver.run diye calistir, ondan
sonra kendi readme dosyasindaki adimlari uygula" der gecerdim. Ama ben
bu kadar belirsiz sorununu yazdigi icin cevap vermemeyi tercih ettim.
Bununla birlikte, yok alindi, yok bizi "yenilere sevecen olmamakla"
falan sucladi, durumu listedeki butun yeniler icin aciga kavusturmak
istedim.
Mesela sorusu soyle olsaydi, cok daha olumlu bir tepki alirdi.
"Merhaba;
Henuz Linux'da Turkce karakter ayarlarini yapmayi bilmiyorum. Ama
anlatmak istedigim, Linux altinda ekran kartimdan istedigim verimi
alamadigim. OpenGL kullanan X oyunu calistirmayi denedim,
kullanilamayacak kadar yavas calistigini gordum. Internet'de birkac
arama yaptim. Nvidia'nin suruculerinin stadart OpenGL kutuphanelerini
devre disi birakabildigine iliskin bir seyler okudum, ama Ingilizcem
yetmedi, hepsini tam anlayamadim. Nvidia'nin surucusunu indirdim, .run
uzantili bir dosya, ama daha once hic komut satiri kullanmadigim icin,
bunu Linux'da komut satirinda nasil yukleyecegimi bilmiyorum. Bu konuda
okuyabilecegim Turkce dokuman var mi diye Belgeler.org'u ve
linux.org.tr'yi aradim ama orada da bulamadim. Yardimci olabilirseniz
cok sevinirim."
Durumunuz farkli olabilir. Bu tahmini bir mesaj ancak, listeye soru
gonderirken bu detayda olmasi beklenir. Ki cevap yazan da ona gore yazsin.
C)Yazinizi yazdiktan sonra
1)Kaba yanýtlarla baþa çýkmak
Size kabalýk gibi gözüken bir çok þey, aslýnda size saldýrmak için
yazýlmamýþtýr. Bu, daha çok, hacker'larýn sorunun özüne doðrudan
müdahele eden, alýþýlageldik sosyal kaygýlardan yoksun, direkt olarak
söyleyeceðini söyleyen tavrýn bir sonucudur. Bu kültürde, sorunlarý
olasý en etkin þekilde çözmek, insanlarýn kendini iyi hissetmelerini
saðlamaktan daha önemlidir.
Dolayýsý ile, üç satýrlýk bir yazý için, bu kadar yorum geldiðinde,
pireyi deve yaptýðýný düþünmeyin kimsenin. Daha çok, onlarýn önem
verdiði þeyleri anlayýn, ve size yanýt yazdýklarý için þükredin.
Kimsenin kusurlarýnýzý aramak gibi bir derdi yok. Ama sorunlarýn
listelerde etkin bir þekilde çözülmesinin belirli kurallarý var. Bunlar,
görgü kurallarý gibi, bu listelerde üyelerden beklenen þeyler. Bunlara
uymadýðýnýzda, da, uyarýlmanýz, tepki görmeniz doðal.
Ve kendiniz icin "sadece yardým almak niyetinizden" oturu, nasil
nezaket, ve sevecenlik bekliyorsaniz, size zaman ayirip yardim etmek
amaci ile yazi yazanlar da, "sadece size yardim etmek" niyetindeler. Siz
de onlara karsi, kendiniz icin beklediginiz sevecenligi, nezaketi
gosterin...
Alinmanizin kimseye faydasi yok...
Gercekten, gelen her cevap icin, hem sorunuza yanit veren, hem de soru
sorarken neyi yalnis yaptiginizi size gosteren herkesin cabasina
sukretmeniz gerek.
Yarin oburgun, siz de Linux'u ogrenecek, yogun programinizin arasinda,
yenilere de elinizden gelen her turlu yardýmda bulunmak için sorulara
gonullu oarak cevap verecek, ve bugun kizdiginiz, alindiginiz tepkileri,
siz de vereceksiniz...
Kimse kimseye alinmasin. Kimsenin size saldýrmak gibi bir niyeti yok,
sizin yardim almaktan baþka niyetiniz olmadýðý gibi. Vaktiyle ben de
bazý listelerde "RTFM" yanitlari aldim. Ve açýkça söyleyebilirim ki,
linux.org.tr listelerinden daha "yenilere karþý sevecen" listeler,
forumlar bulmak isterseniz, son derecede zorlanabilirsiniz.
Saygilarimla,
Ozer Tayiz.
ibrahim . wrote:
> Cevap verecek kadar...Alýndým.
> Öncelikle sadece üç satrýlýk bir yazý için bu kadar yorum
>yapabildiðinize gore; pireyi deve yapmaktan cekinmediðinizi
>düþünenbilirim.
> Sadece bir linuxmeraklýsý olarak, cözemediðim bir konuda yardým
>almaktý dileðim... Ne yazýk ki istediðim yanýtý sadece bir arkadasým
>gonderdi.Her ne kadar siz asýl soruma cevap vermek yerine kusurlarýmý
>aramaya calýþsanýzda ben "denemeye" devam edeceðim.Tabiiki sizinde
>belirttiðiniz gibi baþka yazýþma adresinde.
> Umarým oradaki linux dostlarý "yenilere" karþý sizden daha
>sevecendir.
> ...ve ben yabancý dil bilmeyenler için linux un ne kadar zor oldugunu
>farketsem de, dostlarýma tavsiye etmeye devam edeceðim.
> ....sorumdan cok, sorunlarýmla ilgilenen arkadaslar... Alýndým.
> Ýbrahim.
>
>
>
>
>>From: Umut <php@kakalak.org>
>>Reply-To: linux-sohbet@liste.linux.org.tr
>>To: linux-sohbet@liste.linux.org.tr
>>Subject: [linux-sohbet] Re: alýnganlar...
>>Date: Sun, 22 Feb 2004 01:04:18 +0200
>>
>>ibrahim> ...linuxta yazdým ... Demek..dil ayarlarýný bilmiyorum demek.
>>ibrahim> Keþke bunu sormak yerine düþünebilseydiniz...
>>ibrahim> Belki de bu konuda yardýmcý olacak satýrlarý yazardýnýz.
>>
>>
>>Bakalim bunlardan ne kadar alinacaksiniz :)
>>
>>
>>1: bunu buraya yazdiginiza gore tahminim google kullanmayi
>>bilmiyor ya da google nedir bilmiyor olabilirsiniz. guzel bir seydir
>>http://www.google.com.tr/
>>
>>2. bu sorunun yeri linux-baslangic listesi olmaliydi. ilginctir
>>listelerde boyle bir tutum olustu. uygun olmayan bir listeye
>>sorulunca insanlar anlayisli yaklasmiyor. Anlayis gostermek
>>biz digerlerine ya da soruyu sorana dusuyor dogal olarak.
>>lnux-baslangic@linux.org.tr
>>
>>3. o ilgili run dosyasina ulastiginiza gore yanindaki INSTALL
>>ya da README gibi bir dosyaya da ulasmis olmalisiniz.
>>Icinde ne yapmaniz gerektigi yazar. Probleminiz
>>yabanci dil ise bunu da belirtin, ona gore yardimci
>>olalim, gereken anlayisi saglayalim.
>>
>>4. size soylenen bir seyden alindiysaniz bunu direk soyleyenin
>>e-mail adresine atin ve derdinizi onunla paylasin. bizim
>>gibi konuyla ilgilenmeyen, kisisel kismiyla hic ilgilenmek
>>istemeyen uyeleri rahat birakin :)
>>
>>5. Disaridan objektif bakan biri olarak hata sizde gorunuyor.
>>Ama sizi dogru yone sevketme gorevi de bizde, kabul ederseniz.
>>Amaclarinizi mumkun olan en acik sekilde ifade ederseniz
>>(or: turkceyi beceremedim, bi el atin) yol gosteren daha
>>cok olacaktir. Bizler tembel insanlariz, dolayli anlatilmis
>>seyleri duzgun cumlelere getirmekle ugrasamayabiliriz :)
>>
>>Saygilar sunarim.
>>
>>Sorunuzu dilerseniz tekrar sorun :)
>>Ona gore seve seve cevap verelim
>>
>>Umut
>>
>>Not: simdi kendimle celistim, yani bu ileti listeye
>>degil ozele gonderilmeliydi 4. maddenin geregi olarak.
>>Ama ne biliim, belki baskalari da bundan sonuc cikarir
>>diye dusundum :)
>>
linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>