From: info@teknobilge.com
Date: Wed 03 Sep 2003 - 08:45:32 EDT
Merhabalar,
Ayrica, Volkan arkadasimiz, "fikirler patent altina alinamaz" derken,
yeni patent yasasinin "Algoritmalar, yeni is yapma sekilleri, is akisi
semalari patent altina alinabilir" gibi belirsiz ifadelerinin ne anlama
geldigini aciklayabilir mi? Kanadali firma, "alisveris sepeti" fikrini
patentliyor (kendi yaptigi shopping cart programinin lisansi degil,
fikrin kendisini), yeni zelandadaki firmalara dava aciyor, "e-ticaret
yapacaksan once bana 10,000$ lisans ucreti ver" diyor, Amazon, "one
click buy" kavramini patentliyor, ve farkli programla ayni isi yapanlara
bile dava acabiliyor, arkadasimiz, "yeni yasanin web sitesinin
calismasina nasil engel oldugunu" anlamiyor...
Demek ki, ustelik Ankara Patent Burosu'nda calisan arkadasimiz,
yazilimlara patent alinmasi ile, yazilimin telif hakki ile korunmasi
arasindaki farki idrak edemiyor.
Tekrar ozetlemem gerekirse:
Bir yazilim, "telif hakki" ile zaten korunmaktadir. Kullanimi,
cogaltilmasi, satilmasi, yazarininin (programcinin) kosullarini
belirledigi bir Son Kullanici Lisans Sozlesmesi ile sinirlanabilir. Buna
kimsenin bir itirazi yok.
Ancak Yazilim Patentleri, is yapma sekillerinin, algoritmalarin, ve
dolayisi ile "fikirlerin" patent korumasi altina alinabilecegi anlamina
geliyor. Daha gonderdigim gibi, kanadali firma, e-ticaretin patentini
almis. Yani, mesela "kendi shopping cart programini" degil, ama,
"urunlere ait bilgileri bir veritabaninda bulundurmak", "coklu dil
secenegi sunmak", "odemeyi aninda online gerceklestirmek" ve "tahsilat
belgesini e-posta ile veya web uzerinden otomatik vermek" fikirlerinin
(isterseniz siz algoritma, veya is yapma sekli deyin, basbayagi bunlar
fikir) patentini almis. Yeni Zelanda'daki 15 firmaya da mektup
gondermis, "Patenti bana ait teknolojileri kullaniyorsunuz, 10,000$
lisans ucreti + her islemden %3 bana komisyon odeyin, ya da bu
teknolojileri kullanmaktan vazgecin" diyor... Ve bunu mumkun kilan,
Amerikan tarzi yazilim patenti yasalari, Turkiye'yi de dogrudan
kapsayacak sekilde, Avrupa Parlementosu'nda gorusuluyor. Ayni
tehditlerin (E-ticaret yapiyorsan, bana 10,000$ lisans ucreti odemen
lazim gibi) Turkiye icin de gecerli olmasi sozkonusu oluyor. Ancak,
Linux camiasinin neden bu konuya karsi ciktigi, web sitelerinin
kapanmasi ile patent yasalari arasindaki iliski "anlasilamiyor"...
Yazik, demek bu konuyu yeterince islememisim, yeterli kaynak verememis,
neler olacagini anlatamamisim bu listede. Eger boyle gider, ve Avrupa
Parlementosunda, Yazilim Patentleri de kabul edilirse, asama asama,
sunlar gerceklesecek:
1) Patentler, yazilim patenti adi altinda basbayagi fikirleri,
algoritmalari, is yapma sekillerini kapsayabilir olacak. E-ticaret
yapmak isteyenin maliyeti, 300-500$ degil, 10000$+ olacak, patent
sahibinin insafina kalmis bir sekilde. Giderek, tum e-is, e-ticaret, ve
internet teknolojileri, "buyuk sirketlerin" tekeline girecek. Mesela,
bir ticari firma, "ilk e-posta listesini ben bulmustum" deyip, bizim
linux listeleri dahil listelerin ticari amac olmaksizin kullanimini bile
10000$ (ya da ne kadar uygun gorurse) lisans ucretine tabi kilabilecek.
Ondan sonra, elvada tartisma ve haber listeleri, elveda acik kaynak
gelistirme, elveda ozgur iletisim. DMCA genisletilecek, SCO gibi
davalarla halkin kafasi karistirilacak, GPL gibi acik kaynak lisanslar
yasadisi kabul edilecek, her turlu bilgi ve enformasyon, bugunku
tekellerin eline gececek.
2)Teror, dunya savasi, ekonomik kriz gibi, yapay olarak ortaya cikarilan
tehditlerle, kisisel gizlilik ve dusunce ve ifade ozgurluklerine karsi
ciddi baskilar olusturulacak. Amerika'nin kendi vatandaslarina
uyguladigi "Patriot Act" onlemlerine bakin. Sovyetler birliginin baski
donemini hatirlatan kisitlamalar var. Eyaletler arasi seyehat uzerindeki
denetimleri bir inceleyin mesela... Ayni zamanda, telefonlarin,
e-postalarin ve her turlu iletisimin dinlenebilmesine ve izlenebilmesine
imkan saglayan yeni yasalara bakin, mahkeme karari olmadan...
3) Sonunda da, teokratik-fasist tek bir dunya devleti, kurulacak ve tum
dunyaya dayatilacak. Konusma, dusunme, secme-secilme ozgurlukleri
olmayacak. Kast sistemi, insanlar arasi hiyerarsi olacak. Serbest piyasa
olmayacak. Insanlar kendi istedikleri iste degil, toplama kamplarinda
calistirilacak. Dunya nufusu, savasla, aclikla, hastalikla, 1-1.5 Milyar
insana dusurulecek... Kimin hayatta kalip kimin kalmayacagina, "Derin
Dunya Devleti Hanedanlari" karar verecek...
Ve cok degil, bunlar onumuzdeki 10 yil icinde falan olacak. Birileri dur
demezse. Dur demenin bir yolu, neyin ne oldugunu ogrenmek, bilgi sahibi
olmak, riskleri gormek, ve gostermek... Eger kitleler komplocularin
oyunlarina gelmezlerse, onlarin istedikleri gibi davranmazlarsa,
komplolar basarili olamaz...
Ama ustelik de Patent konusunda calisan biri bunlari tehdit olarak
gormuyorsa, yazilim patentleri ile, artik sinirsizca fikirlerin de
patentinin alinabilecegini anlamiyorsa, bunun yaratacagi sonuclarin,
1984'den beter olacagini anlamiyorsa, dogrusu uzuluyorum... Acaba
sokaktaki adama bunlari anlatabilmeyi ummak cok mu poliannacilik oluyor?
Umarim yaniliyorumdur, ama bence, bu konuya sahip cikilmazsa,
engellenmezse, cok daha kotu seyler gorecegiz, cok kisa surede...
Saygilar,
Ozer Tayiz...
Volkan YILDIRIM wrote:
>Arkadaslar gercekten bu konuda sIkIntI var..
>
>Bir yazilimin korunmasi icin Patentlenmesine gerek yok.. Su an da fikir
>ve sanat eserleri hakkinda kanun ile
>zaten yazdigimiz her bir byte kod korunuyor..
>
>Ben neden ozellikle Linux camiasinin bu patent hikayesine karsi
>CIktIgIni bir turlu anlayamiyorum..
>
>Gsu sitesi kapatilmisti gecenlerde.. Icinde koskocaman bir not.. Yeni
>cikacak olan
>AB yazilim patentleri yasasi bu sitenin calismasina engel olmaktadir
>gibi birsey
>simdi tam olarak hatirlamiyorum ama oradan cikardigim anlam eger yasa
>cikarsa sanki sitenin kapatilmasi
>gerekecekmis gibi alakasiz sonuctu..
>
>Gercekten bu konuda bazi sorunlar var. Dunya Ticaret Orgutunun
>sozlesmesinde var.. Fikirler korunmaz
>ifadeleri korunur diye..
>
>Eger insan kendi fikir urununu patentlemek istiyor korumak istiyorsa
>neden buna
>engel olalim bu apayri bir mevzu. O zaman nasil rekabet yaratacagiz ?
>Kim ARGE yapacak ?
>
>
linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>