From: Deniz Akkus Kanca (deniz@arayan.com)
Date: Mon 11 Mar 2002 - 15:08:49 EET
Cinar Yuzugullu wrote:
>Ancak "bug report"un içine manuel olarak ne koymak gerekir
>bunu bilemiyorum (yani ne koyarsam faydali olur)?
>
Aslında yazmış olduğunuz ileti (ikincisi) bir bug report olarak hiç fena
değil.
Genelde bug report için sisteminizin ne olduğunun tarifi ile
başlayacaksınız. Hataya ulaşmak için ne yapıldığını anlatacak ve hatanın
tam olarak ne olduğunu tarif edeceksiniz. Bu ne kadar banal olursa o
kadar faydalıdır.
Türkçe ile ilgili bir hatayı raporlarken genelde faydalı olan şeyler::
Sisteminizin tarifi:
* Dağıtım sürüm no ve sistemin önemli paketleri. Eğer
güncellemeler var ise neler. Örneğin Redhat 7.2, XFree 4.2.0,
kernel-2.4.9-31, vb gibi.
* Kullanılan masaüstü ortamı (KDE/GNOME) sürüm no'su. Örneğin KDE
2.2.2
* Kullanılan font ve klavye seçenekleri. Örneğin trq klavye,
sistemle gelen ISO8859-9 fontları.
Bu bilgilerle sizin sisteminizin ne gibi bir sistem olduğu anlaşılır
kılınır. Tabii genel anlamda bug reportlardan bahsediyorsak, her
uygulamaya göre sistemi tarif ederken verilmesi gereken bilgiler
değişiktir. Örneğin eğer benim sistemim çok swap yapıyor diye bir bug
report veriyorsanız, sistem yükünüzün 15 olduğu, sisteminizde 150 aynı
anda bağlı kullanıcı bulunduğu, sisteminizin CPU'sunun 100 MHz Pentium
olduğu ve 32 Mbayt hafızası olduğu bilgisi, sisteminizin neden fazla
swap yapabileceği konusunda bir fikir verir. :-)
Hatayı oluşturan özel durum ve hatanın ne olduğunun tam tarifi:
Sistemi normal X kipinde KDE ile başlatıyorum, Sistem
preference'lardan dil olarak Türkçeyi seçiyorum. Font olarak ISO8859-9
seçiyorum. Sistemde benim yazdıklarım normal görünürken KDE uygulamaları
kendi iletilerinde garip harfler göstermeye başlıyor. Başka kimi
uygulamalarda bu problemi yaşamıyorum.
Sistemi normal X kipinde, KDE ile başlatıyorum. Klavye seçeneği
olarak trq seçiyorum. İngilizce'de olmayıp Türkçe'de olan harflerden
ç,Ç,ü,Ü,ö,Ö'yü sorunsuz klavyeden yazabiliyorum, fakat ğ,ş,ı ve İ
harflerini yazamıyorum. Aynı harfler çeşitli yazılımların çıktısı olarak
doğru gösteriliyor.
Bu örnekler, meseleye birisinin yardımcı olabilmesi (gerek linux
listesindeki başka kullanıcılar, gerek ilgili yazılımın bug
report'larını okuyan kişiler) ve aynı hatayı kendi sistemlerinde salt
sizin tarifiniz üzerine yeniden oluşturabilmeleri için gerekli bilgiyi
verir.
Hemen hemen her dağıtım ve büyük projenin kendi "bugzilla"ları var. Bu
hata bildirim sistemlerini okumak ve burada arama yapmak da çoğu zaman
faydalı olur. Size benzer sorunlar yaşanmış olduğunu görebilirsiniz.
Sizin yaşadığınıza yakın bir hata bildirimi bulduğunuz zaman bu hata
bildirimine ekleme yaparak sizde de çıktığını söylemek, eğer elinizde ek
bilgi varsa onları vermek iyi bir şeydir.
Çınar bey'e hitaben değil, genele bir not:
Özellikle hatanın sıkıntısı ve siniri içerisinde unutulan ve özellikle
Linux dünyasında dikkat edilmesi gereken bir şey de karşı tarafın kim
olduğudur. Buna her zaman dikkat etmekte fayda vardır, fazladan iki
teşekkür etmek kimseyi öldürmez, ama özellikle Linux gibi gönüllü
eforları ile yürüyen bir işletim sisteminde bu bir kaç kez daha
önemlidir. Bir hizmet ya da ürün satın aldığınız zaman karşı taraf
satmış olduğu bu hizmeti, sizin hakkınızda ne düşünürse düşünsün, yerine
getirmek zorundadır. Linux dünyasında ise, karşı tarafın sizin kahrınızı
çekmeye mecbur olduğu yerler normal ticari dünyaya göre çok daha az.
Linux üzerinde kullandığınız pek çok yazılım bu işi yapmak için para
almaksızın gönüllü olmuş, zevk ve hobi için bu işi yapan kişiler
tarafından geliştirilmektedir. Bu kişilere/projelere bir hata
belirtirken genelde "yazdığınız yazılım için elinize sağlık/teşekkürler"
babından bir üslup kullanmak ve rica tarzında yazmakta fayda vardır.
Her ne kadar bir dağıtıma bug report gönderirken karşı tarafta bir
ticari kurum olsa dahi, Linux camiasında yukarıda izah edilen
proje/gönüllü kültürü hakimdir. Sert üslupla hataların düzeltilmesini
istemek, bug report'un içine "bu dağıtımdan vazgeçesim geliyor artık"
gibilerinden genel serzenişler vs. koymak genelde başarısız olur, hata
bildiriminizin pek de dikkate alınmamasına yol açar.
Çınar bey'in spesifik Türkçe problemi ile ilgili:
>yaptim. yalniz kde 2.2.2'ye update edince soru isaretleri geri geldi
>(konquerer'da), ancak kword, kwrite, kmail, gibi yazilimlarda hala türkçe
>okuyup yazabiliyordum. konquerer'in ayarlarindan iso8859-9'u secmeme ragmen
>sonuc degismedi, gene ???? lar görünüyordu.
>
Sizin probleminiz eğer anladı isem şu: konqueror kullanarak Türkçe harf
kullanan bir web sitesine gittiğiniz zaman Türkçe harfler yerine ?
işaretleri ile karşılaşıyorsunuz. Bu problem, eğer kullandığım font seti
Türkçe harfleri iyi desteklemiyorsa bende olabiliyor. Örneğin iso8859-9
olduğunu iddia ettiği halde kimi fontlarda bu problemi yaşayabiliyorum.
Problemin bu olup olmadığını kontrol için konqueror ayarlarınızdan,
sitenin öntanımlı fontlarını kullanmak yerine düzgün olduğunu bildiğiniz
bir font setini kullanır hale getirin. Örneğin Microsoft'un fontlarını
sisteminize kopyaladı iseniz, Microsoft'un arial ve verdana fontları
Türkçe için hem sorunsuz, hem de güzel. Başka yaşanabilen bir problem de
web sayfasının HTML ayarlarında dilini belirtmemiş olmasıdır. O zaman
yine konqueror ayarlarından öntanımlı karakter kodu olarak iso8859-9
Türkçe seçeceksiniz. Ama bu sorunu yaşıyorsanız ? değil, İzlandaca bazı
harfler görürsünüz.
>yaptim ama bir daha kde2.2'deki düzeltilmis hale getiremedim. Opera'ya
>gelince, iso8859-9 u secmenize ragmen tekrar iso 8859-1 e dönüyor, kanimca
>daha bu modu desteklemiyor.
>
Opera'da sorun olabilir. Zaten hemen her paketin içinde, eğer unicode
desteklemiyorsa sorun yaşanabiliyor. Bunun işletim sisteminin genel
olarak Türkçe harf okuyup yazma yeteneği ile ilgisi yok, paketin
ISO8859-1 dışındaki dünyayı dikkate alıp almadığı ile ilgisi var.
>Bu arada "ii görünüyor"dan kast ettigim dogru gözükmesiydi sadece. Yani
>üğşıöç gibi harflerin düzgün gözükmesi. lat5-sun16 fontlari nedense gene iso
>8859-1 fontalirinin gözükmesine neden oluyor (kötüden kastettigimde bu).
>
Gönderdiğiniz güncelleme için teşekkürler, ilgili bölümü değiştireceğim.
>Bu arada Deniz hanım, maalesef kendi web alanim su an icin yok, bu tip
>seyleri (ufak dokümantasyonlari) yayinlayabilecegimiz ücretsiz ve kolay
>kullanilan bir server biliyormusunuz?
>
Kolaydan ne kastettiğinize bağlı. Eminim linux.org.tr dökümanlarınızı
web sitelerine koymaktan zevk alır. (Bu arada belgeler bölümüne belge
göndermek için kiminle temasa geçilmesi gerektiği hakkında bilgisi olan
var mı? Bu ilgilinin adresi belgeler bölümünün altında bir yerlerde olsa
faydalı olabilir.) Açıkkod.org döküman yayınlıyor, onlar web sitelerine
koyarlar. Sorun hazırlanmış bir dökümanın yayınlanmasından ibaret ise,
linux grubundan web sitesi olan pek çok kişi (ben dahil) dökümanı
sitelerinde yayınlayabilirler.
Eğer kendinizin yöneteceği bir yer istiyorsanız, linux.org.tr, linux ile
ilgili olmak kaydı ile web alanı tahsis edebiliyor. Veya geocities gibi
bir yerde bir kişisel web sitesi oluşturabilirsiniz. Çoğu Internet
Servis Sağlayıcısı kullanıcılarına bir kaç megabaytlık web alanı tahsis
ediyor, böyle tahsis edilmiş bir alanınız olabilir.
Esen kalın,
Deniz
-----------------------------------------------------------------------
Liste üyeliğiniz ile ilgili her türlü işlem için
http://liste.linux.org.tr adresindeki web arayüzünü kullanabilirsiniz.
Listeden çıkmak için: 'linux-request@linux.org.tr' adresine,
"Konu" kısmında "unsubscribe" yazan bir e-posta gönderiniz.
-----------------------------------------------------------------------