From: Onur (okucuk@yahoo.com)
Date: Sat 03 Mar 2001 - 19:08:24 EET
Herkese merhabalar
Kafami kurcalayan bazi sorular var, bu yuzden sizlerin de fikirlerini
merak ediyorum. Bu sorularin en basinda linux un nasil daha populer
olabilecegi...
Belki de linux u yayginlastirmak icin ilk yapilmasi gereken sey,
yayginlasmasina engel olan sebepleri ortadan kaldirmak.
Sanirim bu listede genellikle 2 grup insan mevcut, linux u uzun
zamandir kullananlar, ki bu insanlar, abilerimiz (ablalarimiz? eski
linuxcu bayan isimlerine pek denk gelmedim), daha cok network
sistemleri vs. ile baslayan profesyonel calismalarini devam ettiriyorlar. Ikinci grup
ise linux nedir, ne degildir diye merak etmis, bir yere kadar
ilerleyip, linux ta bilgi sahibi olup (ya da henuz olmayip) linux u
sadece gunluk islerinde (internette surf vs) kullananlar. Ilk grup
icin birsey diyemem, sonucta kendi ihtiyaclarini karsilayan bir
isletim sistemine sahip olduklari icin baska arayislara
girmeyeceklerdir, ancak ikinci grubun uyeleri, ki benim cevremde bu
gruptan pek cok insan mevcut, zaman zaman eski sistemlerine donme
ihtiyaci hissediyorlar....
Malesef, linux da bulamayip da o hep kotulenen sistemlerde bulunan
seyler, her ne kadar gun gectikce azalsa da, oyun piyasasi icin ayni
seyi soyleyemeyecegim. MS urunlerinin neden bu kadar cok meshur
oldugunu dusundugum zaman, etrafima soyle bir bakmak cevabi bulmama
yetiyor... directx... OYUNLAR !
Hic unutmam, windows 95 ciktigi zamanlarda, bu kadar cok gocen aptal
bir sisteme gecmemek icin ne dolaplar cevirmistim... Oyun gerekirse
dos vardi, win95 isteyen oyunlara karsi win3.1 e win32s ve bazi api
ler kurarak calistiriyordum... Taa ki direct x cikana kadar. directx
cikti mertlik bozuldu :P
Saka bir yana, kim ne derse desin, windows 9x serisi oyunlar
sayesinde satti, hala da satiyor, boyle giderse de satmaya devam
edecek, eger ki linux bu alanda da MS e rakip olabildigini kabul
ettiremezse....
Linux oyun dunyasi, malesef surunerek ilerliyor. Kendi cabalariyla
ufak tefek, hos ama kucuk projelerle ugrasanlar, (cannon smash vs),
bir api gelistirerek directx gibi ortak bir omurga gelistirmeye
calisanlar ( sdl vs., tabii ki amac sirf oyun degil) ve buyuk
projelere imza atmanin simdilik mumkun olmadigini anlayip, kendi
yagiyla kavrulmaya calisan ve mevcut projelerei linux a port etmeye
calisanlar ( loki software, wine vs), daginik bir duzende, herkesin
kendi bildigini okudugu ve bir standart olmaya calistigi bir karmasa
surup gidiyor. sonuc? Bazi cok kaliteli 3D oyunlari linux
versiyonlari ve windows versdiyonlarinin karistirip (ki bu uzun
internet download larini da gerektiriyor) linux sistemimizde
oynayabilmek, (nvidia nin kartlarindan kullaniyorsak), linux un
sembolu smokinli tux i kiliktan kiliga sokmak, (kar yarislari, araba
yarislari,vs..). Bu oyunlarin hic birini kotulemiyorum, kesinlikle
zevkli oyunlar, ama cok daha kalitelileri varken, her zaman da ayni
bir kac zevkli-basit oyun oynanmaz ki...
Loki software in linux a port ettigi oyunlar gun gectikce artiyor,
kabul ediyorum, ama son zamanlarda onlarin calismalarinda bir
yavaslama soz konusu, ve acikcasi bu isten ticari olarak ne kadar
kazandiklarini merak ediyorum.. Sonucta para kazanamazlarsa bir gun
vaz gecebilirler.
Turkiye de ise durum biraz ilginc. Network vs gibi profesyonel
amaclari bir kenara itersek ( elbette uzman olan unix turevlerinin
farkini gorup kullanacaktir), oyun oynamayi seven, linuxu gorup
kullanmak isteyen bir kitle var ki, bu kitle zaten MS urunlerine pek
fazla para vermedigi icin, oyunlarini nerede oynayabiliyorsa orda
oynamak icin eski sistemine geri donmek zorunda kalacaktir. Para
vermis olsun olmasin, fark etmez... Malesef hayatta cok karsilastigim
bir durum, " Abi valla odevlerimi yazmayi falan hep biraz ugrastirsa
da linux ta yapiyorum, interneet felan hep linux dan giriyorum,
sadece oyunlar icin windows u aciyorum". Neden? Linux da oyunlar
yeterli degil. Ya da yeterli ama cok fazla data download etmek
gerekiyor (ki buna pek cok library upgrade etmeler dahil). E adam da
haliyle lilo da dos yazip oyun oynamayi tercih ediyor.
Peki bu durum icin ne yapilabilinir ? Benim liste uyelerine asil
sormak istedigim konu bu. Sanirim Turkiye de bu konu biraz daha
farkli degerlendirilmeli, cunku bizde pek cok sey farkli.
Linux da oyun oynayabilmek, kaliteli donanim destegiyle basladi, bu
da 3dfx le baslayip, sonradan nvidia nin da rakip olarak katildigi
bir kulvardi. Nvidia 3dfx i satin aldi, artik piyasada ciddi bir
rakibi de kalmadi, bakalim nvidia linux driverlarina ne kadar ciddi
bir onem vericek.
Internet erisim hizlarimiz cok yavas..
Oyun cdleri (wimdows) cok ucuz, ve Turkiye'den kimsenin de Loki den
oyun siparis ettigini sanmiyorum.
Windows 9x i sokakta yerde cd ler icinde gorebiliyorken, linux un
bedava olmasini ciddiye almasi icin sebebi kalmayan pek cok insan
var...
Turkiye de bu kosullarda imsenin oturup da oyunlarin linux
versiyonlarini yazmak icin ugrasabilecegini zannetmiyorum, hele bir
de ticari bir kazanci olmayacagini dusunursek.
E oyun firmalari da her ne kadar sozler verip duruyor olsa da daha
henuz bu sozlerin meyvalarini goremedik...Yiyemedik.... (bakiniz EA)
Bence, Turkiye de linux yayginlasabilecegi kadar yayildi
(ozellikle su son donemki patlama sayesinde, insanlarda heves uyandi
ve pek cok insan soyle bir bakayim bakalim bu nedir dedi. Bu konudaki
calismalarindan, dergilerinden cikan yazilarindan ve tanitim amacli
ozveride bulunan insanlara( seminerler vs) cok tesekkur ediyorum, ben
de sayenizde linux la ilgilenmeye baslamistim). Linux u
kullanabilecek olan (gerek bilgi gerekse sirketteki yuksek mercileri
ikna konusunda sinirlamasi olmayan) network uzmanlari zaten
penguencigimizi uzun suredir kullaniyorlar. Programlamacilar,
alistiklari api lerden yavas yavas vazgecmeye basladilar, ama sanirim
daha ucuz developement platformlari cikana kadar bu da rolantide
gidecek. (bakiniz delphi de parali cikti sanirim). Profesyonel
amaclar, Turkiye acisindan bakarsak bir sonraki sicramaya kadar
gelismeyecek gibi (openoffice vs gibi bir sistemin yeni versiyonu
bunu saglayabilir). Geriye, Turkiye de oyun oynayan kesim kaliyor.
Turklerin zeki bir irk oldugunu hepimiz bilyoruz. Bilgisayardan
anlayan "velet" sayisi bizde en fazla oldugundan eminim :) ( ben de
oyleydim) Bu kadar teknolojik yetersizligimizde bile elimizdekilerle
cok fazla sey ogrenmis pek cok gencimiz var, ve tabii ki bu
insanlarin bir isletim sisteminden bekledikleri arasinda oyun
oyanayabilmek de var, ve gercekten de cok onemli bir yer tutuyor.
Bir sekilde bir yerden linux ediniyorlar, sistemlerine kuruyorlar,
bazi basit oyunlari oynuyorlar, buraya kadar guzel. Daha guclu
oyunlar oynamak istiyorlar, linux versiyonlarini indiriyorlar,
windows versiyonunun cd sini kullandirtiyorlar, biraz wine la
cebellesiyorlar, vmware de deniyorlar, sonunda da bir yerde tikanip
kaliyorlar. Bazisi bu kadar cabanin bosa gittigini bile dusunuyor, ve
hooop eski isletim sistemine donus. Arada bir linux aciliyor tabii,
taa ki hard disk te daha fazla yere ihtiyac olana kadar. (Bu verdigim
ornek her ne kadar cocuklari gosteriyor gibi gorunse de, oyun oynamak
artik cocuklarin tekelinde degil, ben herhalde hayat boyu oyun
oynamayi birakamiycam :)
Peki, bugun network uzmanlarinin, buyuk sirketlerin yonetici
koltugunda oturanlarin, program yazanlarin, oyun alip satanlarin,
teknik destek verenlerin, tubitak ta hangi paranin hangi islerin
destegine ayrilacaginin, bir universitede okutulacak ders konularinin
neler olacagina karar veren insanlarin yerinde yarin kimler olacak ?
Linux kullanmayan biri, linux u sevebilir mi? Linuxu tercih etmemesi
gerektigi izlenimine kapilmis biri (oyun oynanmiyo abi, napiyim, ben
de wimdoz a dondum) linux u sevebilir mi? Bir seyi sevmiyorsaniz onun
icin emek harcar misiniz ? Onun gelismesi icin ugrasir misiniz? Bu
sey size istedikleriniz vermezse, ihtiyaclarinizi karsilamazsa ona
sirtinizi donmenizi ne engeller? Baskilar ? Baski da bir yere kadar.
Linux gonulden sevmekle yaratilmis bir sistemdir, bunu kimse inkar
edemez. Burdaki herkesin de linux a gonul verdigine inaniyorum, cunku
hepimizin onu sevmek icin sebepleri var, ama bu sebeplerimiz
artmadikca onu daha fazla sevemeyiz, onu sevenlerin sayisi
artmadikca, onu kullanan, gelistiren, ona emek verenlerin sayisi da
artmayacaktir.
Yarin, bilgisayarin acma dugmesine bastigimizda, icinde bizden
birseyler icermeyen bir isletim sistemi, bizim ne kadar isimize
yarayacak? Hala daha mail list lerde "KDE 6.02 kurdum ama ne
yaptiysam turkce harfleri print edemedim" lafini duyacakmisiz gibi
geliyor... Bunu engellemenin yolu da Turkiye linux cularindan
geciyor, daha dogrusu " basliyor ". Bugun biz siz linux kullaniyor
olabiliriz, Bir gun Turkiye deki butun universitelerin, isp lerin vs
nin serverlari linux ile calisiyor olabilir, ama bildigim birsey
varsa o da 100 makinalik bir network unuz varsa, genelde sadece
bunlarin 1 tanesi serverdir....
Turkiye de linux u tanitmak, gelistirmek icin bazi calismalar
yapiliyor, ticari kazanc amaci olsun olmasin (ki ben emegin
karsiligini almasi taraftariyim, GPL sinirlari icinde ticaret elbet
yerini bulacaktir), ama bu calismalar bizim cocuklari, gencleri linux
a isindiramadigimiz surece gecmiste kalmaya ve gecmisle
sinirlandirilmaya mahkum olacaktir. Yine avrupa dan amerikadan linux
ithal etmeye devam edebiliriz tabii ki, ama corbada bizim de tuzumuz
olursa tadini kendi istedigimiz tada benzetebiliriz.
Linux u tanitmak icin baska yontemler de olabilir tabii ki,ama
nedense bu baska yontemlerden aklima sadece universite ve fuar
kapsaminda cozumler geliyor, bu da daha genc kusaga cok fazla hitap
etmiyor. Bizim ihtiyacimiz olan sey, bence cok genclerin de evinde
bilgisayarini actiginda karsisina cikan seyin linux olmasi....
Biliyorum, akla glen ilk sorulardan biri, linux boyle bir seye hazir
mi ? Yani, daha hala pek cok insan "sunu tanitamadim, bunu yapamadim"
diye sorular soruyor. Bu sorunu cevabi, 1 sene once " hayir" di, ama
sanki su gunumuzde artik "evet" bize goz kirpiyor. Kimsenin kernel
derlemesi gerekmiyor, ekran kartiniz, donaniminiz vs nizin (son
kullanici icin) gayet guzel tanindigi dagitimlar mevcut, ve cok daha
iyileri yolda (bakiniz mandrake 7.2). Oyun oyanayacak kadar linux
tanitilabilinir, oyun makinasinda squid proxy
calistirmak sart degil :)
Sevgili linuxcular, siz ne dusunuyorsunuz ? Ne dersiniz?
Hala linux un oyun sistemi olmasini siddetle istemeyenler var mi?
Linux un bu konuda gelismesi lazim, peki sizce linux oyun dunyasina
kayarsa diger alalardan fedakarlik etmesi gerekir mi?
Ben linux un multi-tasking bir isletim sistemi oldugunu biliyorum.
Oyun task ini bu multi listeden cikarmak bence haksizlik olur...
not: Cok uzun yazdigimi simdi fark ettim, ama o kadar yazdiktan sonra
yazimi kucultmeye calismak istemedim. Gereksiz bulan olursa simdiden
kendilerinden ozur dilerim. Ama soylemeden de gecemeyecegim, burasi
tartisma listesi ve teknik destek listesine dondu, bence "ne
yapilabilinir, ne yapmali" gibi sorulari da birbirimize sorsak fena
olmayacak.
Onur
_________________________________________________________
Do You Yahoo!?
Get your free @yahoo.com address at http://mail.yahoo.com
Listeden cikmak icin:
unsub linux
mesajini listeci@bilkent.edu.tr adresine gonderiniz.
Lutfen Listeci icin MIME / HTML / Turkce Aksan kullanmayin.
Listeci arayuzu: http://listweb.bilkent.edu.tr/yardim/bilkent/linux.html
Liste arsivinin adresi: http://listweb.bilkent.edu.tr/