From: Yüksel ÖZCAN (yukselozcan@celiknet.com)
Date: Mon 15 Dec 2003 - 11:02:24 EST
Recai bey,
ilginize tesekkur ederim. Beni oldukca bilgilendirdiniz. Gercekten karisik
ve uzerinde titizlikle durulmasi gereken bir konu. Ben mysql kullaniyorum,
fakat coklu veritabani destegi icin eklenecek yeni db'lere oracle'dan
baslamak istedim. Oracle'dan vazgectim, ne 1.5 gb'i indirecek bir net
baglantim, nede hardiskimde(30 gb) bu kadar yer var. Oracle'a gerek yok, ek
olarak postgresql eklemem fazlasiyla yeterli olacaktir. Sonuc olarak ben GPL
lisansli muhasebeci isimli programi yaziyorum, bu program da veritabani
olarak cift lisansli mysql'in GPL lisansli olan urununu kullaniyor. Durum
boyle iken muhasebeci programini kullanan bir isyeri kesinlikle cezali bir
duruma dusmez. Ben ayni programin ilerliyen versiyonlarini ucretli bir hale
sokarsam, ve yine mysql kullaniyorsam bu defa ek olarak mysql'in server ve
client ucretlerinin de odenmesini saglamak durumundayim. Diyelim ki ben ayni
programin ilerliyen surumlerini ucretli hale getirdim ve GPL olan postgresql
kullandim, o zaman durum ne olacak? Yani GPL lisansli bir kitaplik kullandim
ve bunu para ile satiyorum, kaynak kodu da acik degil, o zaman postgresql
ile hukuksal mucadele mi basliyacak, yoksa bu durumda postgresqle makul bir
ucret mi odemem gerek. Bu tur lisansli programlarin goruldugu gibi degisik
kullanim bicimleri olusmakta. Ve duruma gore yasal kural ihlalleri
olusmakta. Bunlar hakkinda turkce bir makale veya bir seminer verilse hic te
fena olmaz. Yada bunlar yerine irc'de yapilacak on-line bir tartisma
platformu benim gibi pek cok kisiyi aydinlatacaktir.
Tesekkur ederim
Yuksel OZCAN
> Cift lisans, -cogunlukla- lisans uyumlulugunu saglamakta kullanilan bir
> yontem. GPL lisansli bir yazilimda *sadece* GPL uyumlu lisans
> sartlarini haiz kitapliklar kullanabilirsiniz. Kimi zaman bu ciddi
> sikintilar dogurur. A isminde bir program gelistirdiginizi varsayalim.
> A hicbir dis kitapliga bagli degilse, gelistiricisi bizzat siz
> oldugunuzdan A'nin hangi lisans sartlari altinda dagitilacagina siz
> karar vereceksiniz. Eger A, B isimli bir kitaplik gerektiriyorsa A'nin
> lisansina butunuyle siz karar veremezsiniz artik. Bu noktada lisans
> uyumlulugu devreye giriyor. B GPL ise A'yi da GPL veya GPL uyumlu
> yapmak zorundasiniz. Eger siz misal A'yi ticari bir urun haline
> getirmek istiyorsaniz B'nin lisans sartlari buna izin vermeli. MySQL
> orneginde oldugu gibi bu urun GPL + ticari olarak cift lisansa sahipse
> MySQL'in ticari lisansini secerek bu uyumluluk derdinden kurtulmus
> olursunuz. Gelistirdiginiz yazilim icin zaten GPL'i secmis iseniz
> MySQL'i de GPL lisansli olarak kullanmak durumundasiniz.
>
> GPL konusunda genel bir bilincin olusmasi icin bu lisans uyumlulugunun
> anlasilmasi gerekiyor. Musaadenizle tipik bir ornek vereyim. Apache
> grubunun maksimum tasinabilirligi hedefleyen cok guzel bir kitapligi
> var: APR (Apache Portable Runtime library). Bu kitaplik Apache2 basta
> olmak uzere bircok yazilimda kullaniliyor (orn. `Subversion'). APR
> "Apache 1.1" ozgur lisansi ile dagitiliyor. Bu lisans ozgur ve fakat
> GPL uyumlu degil. [1]
>
> Simdi siz APR'yi kullanan bir yazilim gelistirdiniz. Enteresan olan su
> ki bu yazilimda GPL lisansini -lisans metnine istisna ifadesi
> koymaksizin- *kullanamazsiniz*. (Evet, soz konusu Apache olsa bile :-)
> Kendi basiniza bir lisans uydurmadan, ozgur yazilim cercevesinde kalarak
> bu uyumsuzlugu asmak istiyorsaniz ya MIT/X11 gibi herseye uyan bir
> lisans sececeksiniz ya da GPL'de israrli iseniz GPL metnine asagidaki
> istisna ifadesini koyacaksiniz:
>
> In addition, as a special exception, <name of copyright holder>
> gives permission to link the code of this program with the FOO
> library (or with modified versions of FOO that use the same
> license as FOO), and distribute linked combinations including
> the two. You must obey the GNU General Public License in all
> respects for all of the code used other than FOO. If you modify
> this file, you may extend this exception to your version of the
> file, but you are not obligated to do so. If you do not wish to
> do so, delete this exception statement from your version.
>
> Sadece bir kitapligi (APR) kullaniyorsaniz ve lisans secimini yapan kisi
> siz iseniz uyumluluk sorunlari asilabilir gibi gorunuyor. Peki
> program'a bir komut satiri duzenleyicisi eklemeyi dusundunuz ve bu
> amacla GPL bir kitaplik olan `Readline'i sectiniz (Readline, `Bash'de
> de kullandiginiz kitaplik). Simdi elinizde iki kitaplik var: GPL
> uyumsuz APR ve safkan GPL Readline. Programin lisansini `istisnali GPL'
> yaparak APR ile GPL'i uyusturmak noktasinda kendi payiniza duseni
> gerceklestirdiniz. Guzel de, Readline ne olacak? Hukukcu olmadigimdan
> ve bu senaryoya bire bir uyan bir ornekle karsilasmadigimdan ifade
> edecegim yarginin FSF onayli kesin yargi oldugunu iddia edememem, fakat
> anladigim ve inceledigim o dur ki lisans uyumu icin Readline lisansinda
> da istisna bulunmali. Readline'in sahibi FSF asla boyle bir sey
> yapmayacagina gore sonuc: APR'yi iceren programi Readline ile link
> edemezsiniz. Cozum icin `Readline' yerine BSD lisansli `Editline'i
> kullanabilirsiniz. (`libeditline' buyuk olcude `libreadline' uyumlu bir
> ara yuz sundugundan programi basitce `libeditline' ile yeniden derlemek
> cogu durumda yeterli oluyor.)
>
> [1] Meraklisina not: APR'de de kullanilan Apache 1.1 lisansinin GPL
> uyumsuzlugu lisans metnindeki su ifadeden kaynaklaniyor:
>
> Products derived from this software may not be called "Apache",
> nor may "Apache" appear in their name, without prior written
> permission of the Apache Software Foundation.
>
> Yani APR ile derlediginiz programin ismi `Apache' olamaz veya isimde
> `Apache' gecemez. Kulaga cok makul gelen bu istek GPL'deki:
>
> 6. [...] You may not impose any further restrictions on the
> recipients' exercise of the rights granted herein. [...]
>
> ifadesiyle celisiyor. 6 nolu madde GPL lisansli bir urunde GPL'de
> siralanan kisitlamalarin disinda bir sinirlama sunulamayacagini
> soyluyor. Karsilasilan GPL uyumsuzluklarinin sebebi de cogunlukla bu
> sart. Hukuk boyle bir sey iste :-)
>
> --
> roktas
>