From: info@teknobilge.com
Date: Sun 03 Aug 2003 - 14:51:19 EEST
Saygideger hocam,
Oncelikle kapsamli yanitiniz icin tesekkur ederim.
Normal ve bildigimiz anlamiyla patentin, (ve telif, marka tescili gibi
diger zihinsel mülkiyet haklarının) bir tehdit olmadigini, aksine
gelismeyi, yaraticiligi tesvik ettigini biliyorum. Bununla birlikte,
ozellikle gelistirme maliyetinin giderek dustugu, insanlarin imece
usulu, eskiden milyonlarca dolar Ar-ge gerektiren isleri Acik Kaynak
programlama ve Linux orneklerinde acikca gorulebildigi gibi, neredeyse
bedavaya getirebildikleri, ve telif ucreti kaygisi olmadan da GPL gibi
ozgur lisanslarla insanların hizmetine ve kullanimlarina sunabildikleri
bir zamanda yasiyoruz.
Bu durum, belirli alanlarda, eskiden tekel olan dagitim kanallarinin
isine gelmemeye basladi. Son zamanlarda, ozellikle dijital sanat
eserlerinin korunmasi ya da hangi kullanimin-kopyalamanin adil kullanim
(fair use) oldugu, hangisinin olmadigi konusunda hararetli tartismalar
var. Ornegin, DMCA, vaktiye Betamax videolarin yarattigi (Bu teknoloji
kolay kopyalaniyor, bu sinema sektorunu oldurur diye vaktiyle cikan
yasalarin aksine), hicbir adil kullanim tanimiyor, ve ornegin kendi
satin aldigim bir CD'nin veya DVD'nin tamamen kendi kullanimim icin
kopyalamama bile, hatta bir ulkeden aldigim DVD'yi baska ulkede
seyretmeme bile yasal kisitlamalar getiriyor. Ve digital kopyalamayi
yapabilecek ozellikte donanim uretmeyi bile yasakliyor. Ornegin, bu
yasaya gore, yarin oburgun, aldigim CD'yi, walkmenimden de dinleyebilmek
icin kasede kopyalayabilecegim bir muzik seti uretimi bile yasak.
Ve bu tartismalar, yine digital ozellik gosteren yazilim alanlarinda da
olan gelismelerle yakindan ilgili. Ornegin, Linux camiasi, kendi
gelisimi acisindan, yasal baski ve tehdit olusturabilecek duzeyde
kisitlayici patent ve telif haklarina siddetle karsi cikiyor. Detaylar
icin, www.eurolinux.org adresine bakabilir, "No e-patents" hareketinin
ne istedigini, neye neden karsi ciktigini inceleyebilirsiniz.
Ben kendim bu konularda uzman degilim, ama benim yorumum, buyuk
sermayenin tekelci yapisinin ve para kazanma carkinin, Internetin
bilginin kolaylikla paylasilabilmesi, uretilebilmesi, ve
dagitilabilmesini saglayan yapisindan oturu kendini tehdit altinda
gormesi, ve varolan patent ve telif hakki yasalarini, insanlarin
bilgilerini ve fikirlerini ifade ozgurlugunu dahil kisitlayacak sekilde
carpitip, genisletip, baskiyi arttirip, kucuk girisimcileri ve
oyunculari oyun-disi birakmak istemesi...
Simdi bu patent de, tam olarak bunu yapiyor. Internette uluslarasi
e-ticaret yapiyorsaniz, bu teknolojileri mutlaka kullaniyorsunuzdur.
Birden fazla urunuz varsa, bir alisveris sepetiniz olur. Birden fazla
ulkeye satis yapiyorsaniz, dil secme secenegini koyarsiniz. Internette
alisveris yapilmasinin da en uygun yolu, otomatik olarak kredi kartina
online islem yapmaktir, ve bunun sonucu e-mailla aliciya bildirmektir.
Bu teknolojilerin tamami, irili ufakli binlerce kisinin cabasi sonucu,
ve patent almis firmadan bagimsiz olarak olusmustur. Ornegin, bugun
tamamen acik kaynak teknolojileri (programlari) kullanarak, bu
islemlerin tamamini yapmak, ve ayda 5-10$ karsiligi bir hosting alarak,
cok dusuk maliyetle uluslarasi e-ticaret altyapisi kurmak mumkundur. Ve
bu imkandan, binlerce kucuk sirket de yararlanmakda, tek kisilik
firmalar bile, Internette uluslararasi e-ticaret yapabilmekte, ve buyuk
sirketlerle esit kosullar altinda rekabet edebilmektedir.
Ancak bu patent sayesinde, bu kucuk firmalar bile 10,000$ lisans ucreti
+ her islemden %1.5 komisyon talebi ile karsi karsiyadirlar. Ustelik, bu
sirketin urettigi bir yazilim kullanmiyorlar, veya bu sirketin bu
e-ticaret islerinin yapilmasinda herhengi bir islevi yok. Mesela zaten
bankalar veya 3. sirketler VPOS hizmeti veriyor, siz de onlardan
yararlaniyorsunuz. Ornegin, Turkiye'de Vakifbank VPOS hizmetini ucretsiz
veriyor...
Bilmem demek istedigimi, kaygilarimi anlatabiliyor muyum? Bugun yilda
100-500$ maliyetle yapilabilen uluslarasi e-ticaretin maliyeti, bu
patent yuzunden 10,000$ lisans + %1.5 komisyon (ki patent sahibinin daha
fazla istemeyeceginin de bir garantisi yok) a çıkacak. Ondan sonra da,
sadece bu maliyeti ustlenebilen firmalar, e-ticaret yapabiliyor
olacaklar. Ve butun kucuk oyuncular, e-ticaret oyunundan cekilecekler...
Patentin metnine, ve genel olarak web sitelerine goz attiktan sonra,
goruslerinizi tekrar ogrenmek isterim...
Patentin kendisi:
http://www.iponz.govt.nz/search/cad/dbssiten.main
adresinden "Search Patents" linkinden, NZ pat. No 505284 nolu patent.
Saygilar,
Ozer Tayiz.
M. Kaan DERICIOGLU wrote:
>Sayin Ozer TAYIZ
>
>Ankara disinda oldugum icin derhal yanit veremedim.
>
>Herseyden once patentin bir tehdit olmadigini bilmek gerekiyor.
>Bugunlere yeni buluslar ve bu yeni buluslari yapan degerli bilim
>insanlari sayesinde geldigimizi unutmamak gerekiyor. Eger bu degerli
>insanlarin yeni buluslari patent verilerek korunmasa idi, bu gunlere
>gelmek olanagi olmayacak idi. Yeni buluslari koruyan ve insanlari bulus
>yapmaya ozendiren ulkelerle, aralarinda Turkiye'nin de bulundugu bunun
>tam tersini yapan ulkeler arasindaki teknoloji alaninda buyuk fark bu
>isin dogrulugunun gostergesidir. Eger yenilikler yapilmasi isteniliyor
>ise patent gercegi her zaman var olacaktir. Sanayide lider konumundaki
>Arcelik ornegi bunu dogrulamaktadir, ancak baska Arcelik'lerin de
>olusmasi gerekir.
>
>Ikinci olarak patentin neyi korudugunu bilmek onemli. Sizin degindiginiz
>"alışveriş sepeti, online kredi
>kartı tahsilatı, katalog, farklı dillerde web sitesi içeriği vb."
>konuları, patent koruması yonunden degerlendirmek icin, eger varsa bu
>patentlerin metinlerini (ozellikle istemleri - claims) okumak
>gerekecektir.
>
>Ankara Patent Burosu'nun web sitesi www.apb.com.tr de bu konuda bilgi
>bulabilirsiniz. Istanbul Sanayi Odasi linki icinde verilen son
>seminerimizde bu bilgiler yer aliyor.
>
>E-ticaret, basit bir anlatimla, icaan tarafindan kuralları belirlenen
>internet ortaminda bilgisayarlar araciligi ile yapilan haberlesmeye
>dayanan ticaret turudur. Bu ticaret turu icin, bilgisayar ve internet
>baglantisi yeterlidir. Eger e-ticaret ortaminda alis-veris yapilirken
>ilk kez bir sepet gelistirilmis ve uygulanmis ise, ayrica asagidaki
>tanimlamalara uyuyorsa, patent ile korunacaktir:
>
>Buluş, teknoloji alanında belirli bir sorunun çözümüne ilişkin yeni
>teknik fikir ürünleridir. Buluşlarla ilgili bir çok yasal düzenlemede
>buluş fikrinin patentle korunabilmesi için;
>. yeni olması, (başvurudan önce yayınlanmamış veya kamuya
>açıklanmamış olması),
>. bir buluş basamağını içermesi "tekniğin bilinen durumunun
>aşılması" (buluşun ait olduğu teknik alanda uzman bir kişinin bilgisi
>dahilinde olmaması) ve
>. sanayiye uygulanabilir olması (birden çok üretilebilir olması)
>gerekir.
>
>Bir buluşun patentle korunabilmesi için teknik bir özelliğinin olması ön
>koşuldur. Bir buluşun teknik özelliğinin olup olmadığına karar
>verilebilmesi için, buluşa, bir örnek olarak, aşağıda açıklanan
>kriterler açısından yaklaşılabilir.
>. Buluşun teknik bir sonuç doğurması,
>. Buluşun gerçekleştirilmesinin teknik yaklaşımlarla mümkün
>olması,
>. Buluşun teknik bir sorunu çözmesi,
>. Buluşun belirgin bir şekilde ya da en azından dolaylı olarak
>somut teknik yöntemlerle tanımlanması.
>
>Patentin koruma sınırlarını patent istemleri belirler. Bir patent
>isteminin teknik ve teknik olmayan özellikleri birlikte içermesi, o
>istemin teknik karakter içermediği sonucunu doğurmaz. Diğer bir deyimle
>istem bir bütün olarak değerlendirilmelidir.
>
>Bir buluşun patent verilerek korunabilir bir buluş olup olmadığı
>konusundaki değerlendirmenin, buluşun yenilik, sanayiye uygulanabilirlik
>ve bir buluş basamağı içermesi kriterleri açısından incelenmesinden ayrı
>tutulmalıdır. Örneğin, bilgisayar ile stok kontrolüne yönelik bir
>yöntemin, bir fabrikanın yedek parça stoklarına uygulanabilir olmasının,
>sanayiye uygulanabilir olarak değerlendirilebilmesine karşın, teknik
>karakter içermediği için söz konusu buluş, patent verilerek
>korunmayabilir.
>
>E-ticaret yapabilmek icin alisveris sepetinin kullanilmasi, eger
>gercekten patent ile korunuyor ise, ancak patent sahibinin izni ile
>olasıdır. E-ticaret yapabilmek icin gerekli standartlar ve kurallarda
>bir sepet zorunlulugu yoktur. e-ticaret yapilirken alisveris sepetinin
>nasil olusturuldugu, nasil calistigi, nasil bir teknik sonuc (eger
>varsa) ortaya koydugu patent istemlerinde belirtilmistir. Bir baska kisi
>farkli bicimde calisan ve programlanan bir sepet ya da ayni isi görecek
>bir baska arac gelistirebilir. Buna engel olmak olanaksizdir.
>
>Ucuncu olarak, bulus yaptigini ileri suren herkese patent hemen
>verilmemektedir. Her ulkenin patent ofisleri, bulus iddialarini cok
>ayrintili kurallara gore inceler, ucuncu kisilerin itirazlarina acik bir
>ortamda, yukarida belirtilen kriterlerin varligi saptanirsa patent
>verilir. Bir ulkeden patent almanin yaklasik maliyeti 4000-5000 USD
>kadar olabilir.
>
>Dorduncu olarak, bir bilgisayar ortaminda islemlerin nasil yapilacagini
>duzenleyen yazilimlar fikir ve sanat eserleri olarak korunmaktadir.
>(Bazi ulkelerde patent ile de korunuyor) Alisveris sepeti ve oteki
>konular da birer bilgisayar yazilimi icerdikleri icin, yazilimlar
>acisindan, eser korumasindan yararlanacaktir. Var olan yazilimlardan
>farkli isleyen yeni yazilimlar yapmak konusunda pekcok ornek olusmustur.
>
>Konuya iliskin ornekleri cogaltmak olasidir. Alindigi ileri surulen
>patentlerin metinlerini ve ozellikle istemlerini gormekte yarar var.
>Eger gercekten patent alinmis ise, istemlerle sinirli olan korumanin
>kapsamina gore karar vermek gerekecektir. Yazinizda belirtilen sitelere
>ilk firsatta bakacagim.
>
>Iyi gunler dilerim.
>
>__
>M. Kaan DERİCİOĞLU
>Ankara Patent Bürosu Limited Şirketi
>Şehit Adem Yavuz Sokak, 8/22
>06440 Kızılay,Ankara
>Tel: 0312 4172323 / 101
>Faks: 0312 4173850
>kaan.dericioglu@ankarapatent.com
>
>
>-----Original Message-----
>From: info@teknobilge.com [mailto:info@teknobilge.com]
>Sent: Tuesday, July 29, 2003 12:51 AM
>To: kaan@apb.com.tr
>Subject: E-ticaret patent tehtidi altında mı?
>
>
>Saygıdeğer hocam,
>
>Bugün için e-ticarette yaygın kullanılan, alışveriş sepeti, online kredi
>
>kartı tahsilatı, katalog, farklı dillerde web sitesi içeriği vs. gibi
>teknolojilere, Canada menşeili bir firma patent almış, ve e-ticaret
>yapan web sitelerinden, lisans ücreti istiyor.
>
>Patent, Kanada, Amerika, Yeni Zelanda, ve Singapur'da yasal olarak
>onaylandi...
>
>Detaylar asagidaki sitelerde:
>
>http://www.nzherald.co.nz/storydisplay.cfm?storyID=3511627
>
>http://www.fightthepatent.co.nz/
>
>Bir uzman olarak sizin görüşünüzü almak istedim. Yeni Zelanda'daki firma
>
>gibi küçük firmalar dahil, bu şirkete 10,000$ lisans +her işlemden %1.5
>komisyon gibi ücret ödemek durumunda mı? Bu patent, yasalara, mevzuata
>uygun mu? Bizde durum ne olur, e-ticaret yapacaksak bu şirketten izin
>almak mı lazım?
>
>Derinlere inince, böyle bir patentin (ve bu yüksek lisans ücretlerinin)
>e-ticaretin küçük şirketlere de büyük şirketlerle eşit hak tanıyan
>yapısı, büyük şirketler leyhine bozulmuş olur, ve asıl bu amaçlanıyor
>gibi geliyor bana... Siz ne dersiniz?
>
>Beni aydınlatırsanız sevinirim...
>
>Saygılar,
>
>Özer Tayiz.
>
>
linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>