From: Mustafa Akgul (akgul@Bilkent.EDU.TR)
Date: Sat 01 May 2004 - 21:07:06 EEST
Simdi birbirmize cok daha iyi anliyoruz.
once .tr alan adinin nasil yonetilecegini turkiye'dekiler karar
verir diyorum. baskalari ne yapiyor tabii ki bakariz, inceleriz, ama
kurallar isleyisler burada belirlenir diyorum ben.
Bunu belirleyecek, ICANN benzeri bir yapilanma var. Son tahlile
kamuoyun ve hak sahiplerin ne dedigi onemli.
>
> Bence siz bu ise tamamiyle yanlis bakis acisindasiniz. Politikalari bir
> daha okudugumda anliyorum ki, bu alan adini 'kutsal' gormussunuz. Alinip
> satilamaz felan filan denmis. Halbuki bu tamamen ticari bir olusumdur.
> Tum avrupa hatta dunya buna bu sekilde bakiyor. Cunku bu gun var yarin
> yok. Zaten 'Fiyatlarimiza KDV dahildir' diye de belirtilmis sitede,
> ticari olmadigini dusunerek ticari davranmakta ayri bir is tabi.
> Madem ticari degil, neden satiyorsunuz alan adini. Verin microsoft'a
> www.microsoft.com.tr'yi neden satiyorsunuz? Kaldi ki bu iste hak hudut
> nasil belirlenmis? Dogan yayincilik, marka ismi olarak
> www.hurriyet.com.tr'yi aliyor, o onun hakki, peki benim hurriyet
> pazarlama sirketimin hakki nerede? Haksa bu benim sirketimin, onun
> markasinin adi? Kim tercih ediliyor neden ediliyor? Oyle ya da boyle ilk
> gelen aliyor.
isletme giderlerini almakla, bir mal olarak alinmasinin arasindaki
farki gorebilmeniz gerekir. ODTU baslangicta bunu para kazanmak icin
dusunseydi, isteyene istedigini satardi. Hurriyet gaztesi, hurriyet
pazarlama, ve erken davranan, tek amaci bunu alip bir hurriyet
sirketine satmak arasindaki farkida goruyor olmalisiniz.
Artik bu noktada, Turkiye'deki insanlarin bu konuda ne dusundugu
obenli benim icin. Sayet, buyuk cogunluk, alan adi arsa kapatmak gibi alinip
satinalabilsin istiyorsa, ben ona uymaya raziyim.
Ben alan adinin hava temel kamu mali oldugunu dusunuyorum.
ihtiyaciniz oldugu kadarini kullanirsiniz, ama alip kapatip
satamazsiniz. Siz daha farkli dusunuyorsunuz. aramizda bir felsefe
farki var. israeil'de oldukca liberal alan adi verilmesinde, ama
satmaya kalktiginizda, elinizdeki tum alan adlarini geri aliyor.
Japonya, alan adi ticaretine savas acmis durumda.
Bir alan adini alip, orada marka yaratmak da mumkun, birilerinden once
davranip, istibarat alip onceden alarak santajla satmakda mumkun. Film
islerinde bu oldu. Hersey tek bir kaliba uymuyor maalesef.
Alan adi sozlesmelerinde "fine print" de iyi niyet kabul ediliyor,
onun icinde alip ustune oturup satmak yok.
Ýþe kimin tarafindan baktiginiz onemli. Alan adi ticareti yapmak
isteyenle, alan adinin daha once alinip satin almak zorunda kalanin
bakis acisi farkli olacaktir
Bugun Turkiye'de uygulanan belgeli modelin tum
dunyaya hizmet eden .com gibi yerde uygulama sansi yok dogal olarak:
bu kadar farkli hukuki, yapi ve dil ile astari yzuundne pahali hale
geliyor. Ama, tum dunya "hak sahibin" hakkþni korumaya yonelik
"sun rise" donemleri uyguluyor. ICANN baskanin senato konusma
tutanaklarini bir okuyun bakalim. Yeni acilan alan adlarinin onemli
bir miktari belgeli.
Uyusmazlik mekanizmalari bir ihtiyactan cikti. Burada onculuk
WIPO'nun. Uluslarasi hukuk henuz bu konuda oturmadi da. Daha da cok
gidecek yolu var. WIPO'ya basvuru ucreti 1500 $.
Turk hukuk sisteminde bu konuda bir birikim henuz olmadi.
Turkiyedeki sistemi el birligi ile daha iyi bir noktaya getirmek icin
bir yapi var. Bu gune kadar pek cok tartisma yapildi, toplantilar,
anketler yapildi. Tek tek bireylerin ne dediginden cok, toplumun ne
istedigi de onem kazaniyor.
Sagilarimla
Mustafa Akgul
>
> Insanlar haksiz kazanc sagliyor deniyor. Insanlar alan adlarini alip
> yuksek fiyattan satabilirlermis. Satarlarsa satsinlar, ne olacak, bundan
> ODTU'ye ne. Siz bir arsayi satin alip, oranin degeri yukseldiginde
> sattiginizda haksiz kar mi elde etmis oluyorsunuz? Bunun onunla farki ne
> soyler misiniz?
>
> Siz acikcasi nedense bos yere, bu alan adi olayini hak olarak
> gormussunuz. Insanlara o gozle baktirdiginiz icin sorunlar buyuyor. Ne
> alaka oldugunu cozemedim. Anlasilan ne avrupa cozmus bu alakayi ne
> amerika ne de ICANN. Isteyen istedigini almali, site yapacaksiniz buna
> istediginiz ismi koyarsiniz. Eger sirketinize, ya da kisiliginize
> herhangi bir yerde Internet'te olmak zorunda degil, bir haksizlik
> oldugunu dusunuyorsaniz mahkemede ararsiniz hakkinizi, 'uyusmazlik cozum
> merkezi'nde degil.
>
> Bu bolunmusluk meselesinde de beni rahatsiz eden aslinda, doman adinin
> bolunmus olmasi degil (ingilizce kullanimi disinda) belge soruluyor
> olmasi. Ornek gosterdiginiz ingiltere'de bile insanlar istedigini
> sormadan etmeden aliyor. Bir laf varya el gider mersine biz gideriz
> tersine diye iste ayni o hesapta is yapmisiz.
>
> Gene de tesekkur ederim, ilgi gosterdiniz cevapladiniz sorularimi.
>
> On Sat, 2004-05-01 at 02:08 +0300, Mustafa Akgul wrote:
> > Bunlari zaman zaman uzun uzun yaziyoruz.
> > Bunun bir tarihi var, bir gelismesi var. Ortaya konan her
> > sisteme birleiri itiraz eder. Kimin hakli oldugunun oyle
> > evrensel, objektif terazisi yok.
> >
> > Sayet yapilanmaya giderseniz, alan adi uzayini
> > genisletirsiniz. koc.edu.tr, koc.com.tr, koc.org.tr, koc.k12.tr,
> > koc.net.tr, koc.name.tr cok farkli seyleri temsil edebilir.
> > uludag.org.tr ile uludag.com.tr arasinda su anda bir iliski
> > yok. lamayad heildelberg.de konsudna matbaa firmasi ile
> > belkediye arasinda tartisma cikti, mahkeme karariyla belediye ,
> > matbadan aldi. Bolunme, uzayi buyutma disidna, baska amaclari
> > da saglar. bir gun xxx.tr'yi acarsak, ve muhtemelen adult
> > icergi oraya koyarsak, cocuklar acisindna denetm cok daha kolay
> > olur.
> > av.tr de ilgili kiisn avukat oldugunu biliyorsun, gercek kisi
> > oldugunu biliyorsun, sikayet edebiecegin bir yer var.
> >
> > Sistematik diyorsun. Tum bunlar bir surec. Sen otur, genis bir
> > sistematik yaz, biz de bakalim belki yararlaniriz.
> >
> > Turkiye'de alan adlarin cogunu belgeli veriliyor. bir miktar
> > burokrasi var. Ama, alan adini biri senden once alip, satmaya
> > calismiyor . .com.tr de bir sirket var onu biliyorsun. org.tr de
> > vakif, dernek, yada benzeri kar amaci gutmeyen bir yapi var.
> >
> > Turkiye'de bu kurllar uygulanabiliyor:
> > 1. en baindan ODTU para kazanmayi degil, toplıumsal
> > sorumluluk dusuncesiyle, ancak hakki olana vermenin dogru
> > olacagini dusundu.
> > Yurt disinda daha cok sirketler para kazanmak icin herseyi
> > satmaya calistilar. Ayrica, Turkiye'deki gibi belgeye dayali
> > bir sistemi dunya olcusunde uygulama sansÅŸari yok ki.
> > O nedenle, .law.pro vs bir turlu hayata gecemedi.
> >
> > .com daki kurallarla, .us deki kurallar ayni degil.
> >
> > ICANN baskaninin senato'daki gorusme tutanaklarini oku.
> > Avrupa .eu'yu hayata gecirmek icin 2-3 yildir konusuyor.
> >
> > Bir alan adi icin, 2-3 belge gondermek mi zor, yoksa mahkeme
> > acip , bir kac yil ugrasmak mi? Bir avukat arkadas anlatti:
> > uzun ugraslardan sonra hakim: " ha anladim, senin bir arsan
> > var ... " diye baslamis. Bu konulardan anlayan kac savci, hakim
> > bulacagini saniyorsunuz.
> >
> > Ayrica, bu konuda yillardir konusuruz. Arada sert tepkiler
> > gosterenler olur, ama bir panel yapinca, bir sunum yapinca
> > fazla bir sikayet gormedik.
> >
> > Bu konularda mutlak dogrular olduguna inanmiyorum.
> > Mevcut uygulamalar, tabii ki tartisilir. Kuralar, isleyis daha
> > iyi hale getirilmek icin calisilir.
> >
> > 2-3 yil once TBD uyeleri aarsidna bir anket yaptik.
> > Kurallari belirleyen, DNS calisma grubunda TID, TOBB, barolar
> > Birligi, TBD barolar birligi temsilcileri var.
> >
> > Defalarca, kurallari TurkÅŸyedeki hak sahipleri, ve bilisim
> > sektorun tercihlerine lehine kullanmaya hazir dolugunmuz
> > soyledik
> >
> > Umarim duurmu biraz daha aciklayabailidm.
> >
> > saygilar
> >
> > Mustafa Akgul
> >
> > >
> > > On Fri, 2004-04-30 at 23:54 +0300, Mustafa Akgul wrote:
> > > > >
> > > > > On Fri, 2004-04-30 at 22:07 +0300, Mustafa Akgul wrote:
> > > > > > >
> > > > > > > Peki bu eski verdikleri alan adlari ne oluyor? Aman yani basit bir isi
> > > > > > > bile eline yuzune bulastirmakta bu kadar olur. Size ne genelliginden
> > > > > > > sunundan bunundan, ilk gelen alir bu kadar basittir bu isler. Komik
> > > > > > > gercekten. Avrupa'da herkes ulke kodunu ust seviye alan adi yapip
> > > > > > > birakiyor. ne .com'u ne .edu'su ne .av'si.
> > > > > >
> > > > > > ingiltere avrupa'da degil galiba.
> > > > > Ingiltere'de bizdekine benzer bir uygulama var. Sadece bicim yonunden.
> > > > > Uygulama gene ilk gelen alir mantiginda. Ancak almanya, polonya, isvec,
> > > > > norvec, italya, ispanya, fransa, belcika, danimarka, yunanistan,
> > > > > macaristan, irlanda, hollanda, portekiz, romanya, rusya, isvicre,
> > > > > finlandiya ulke kodugunu ust seviye alan adi olarak kullaniyor. Sanirim
> > > > > bunlar Avrupa kullaniyor demek icin yeterli. Benim bulabildigim bir tek
> > > > > Yugoslavya, Turkiye ve Ingiltere iki seviyeye ihtiyac duymus.
> > > > > Ingiltere'de 34.3 milyon (2002) Internet kullanicisi var.
> > > > > Karsilastirirken bunlara da dikkat etmek lazim. Bir sey daha merak
> > > > > ediyorum. Ingiltere bile ayni ingilizceyi kullandigi halde sirf daha
> > > > > ozgun olmak icin edu yerine .ac.uk , com yerine (artik ona kelime
> > > > > uyduramamislar belli) .co.uk kullaniyorlar. Bizim neremiz ingilizdi
> > > > > de .com.tr .edu.tr ust seviye alan adlarini sectik bilemiyoum. uni.tr,
> > > > > ya da .tic.tr de pek tabi olabilirdi herhalde.
> > > > >
> > > > Bakin, tabii ki bir seylere itiraz hakkiniz. Sorgulamak
> > > > hakkiniz. Ama, bu isin bir tarihi var. onlari bilmeiz gerekir.
> > > Peki hocam bunlari duyurmamak benim mi sucum? Neden acik ve secik, ne
> > > nedir anlatilmamis bu gune kadar. Neden nic.tr'de neyin bu isin tarihi
> > > ile ilgili bir nokta yok. Neden nic.tr'de goruslerinizi dile
> > > getirebileceginiz bir e-posta adresi bile yok? Nerededir bu kararlarin
> > > alindigi toplantilarin tutanaklari, devlet sirrimidir?
> > >
> > > >
> > > > polanya da edu var, fransada 20-30 alt alan adi var. Fransa
> > > > hem xxx.fr turu hemde xxx.com.fr turu veriyor. Ve bolunmeye
> > > > yeni gitti. yeni baslayan ulkelerde genelde bolunme var.
> > > > .us de bolunme var, kisitlama var.
> > > > japonya, israil, kore, brezilya, arjantin, za, au da bolunme var
> > > > japonyada birden fazla alan adi almak mumnkun degil didi,
> > > > simdi degismis olabilir.
> > > >
> > > > Yani sizin soylediginiz gibi hersey siyah beyaz degil.
> > > >
> > > > Bu karari, kendini yetkili goren birileri 90 da almis. bu kadar
> > > > sure kullanilmis. Her sey her an degismezki?
> > >
> > > Zaten bu saatten sonra degismesi mantikli gorunmuyor. Bakin generik
> > > uygulamasi degisti nasil bir kaos ortami dogdu. Kendi ulkemizde, belki
> > > daha kac sene com, edu, name, info vb. gibi ingilizce kelimeleri her
> > > yerde kullanacagiz, gecmis olsun.
> > >
> > > Ama bu kadar yanlisi de ust uste gorunce insan yenileri olmasin diye
> > > dile getirmek istiyor. Yeni baslayan mi kaldi ayrica, biz kendimizi
> > > hangi ligde gordugumuz konusunda, ipuclarini da veriyorsunuz. Gerci daha
> > > gecenlerde 11. yasini kutlamiyormuyduk Internet'in?
> > >
> > > Bu arada bir seyi daha belirteyim. Bir tane ust seviye alan adi olduktan
> > > sonra bolunmenin bir anlami yok ki. Yani ornek vereyim odtu.tr olduktan
> > > sonra odtu.edu.tr olmasi sadece bir genislik getirir. Tercih hakki
> > > dogurur. Baska bir sey degil. Insanlarin sonradan buna gecmeleri de cok
> > > olasi degil yani. Zaten verdigim rakamlara bakarsaniz. Almanya'daki
> > > internet kullanimi bizim 15 katimiz. Onlar ihtiyac duydugunda, biz daha
> > > onlarin bu gun bulundugu seviyeye geliriz herhalde.
> > >
> > > >
> > > > Siz ingilizce olmasina kiziyorsuniz simdi .
> > > > Tum bunlar tartisildi.
> > > > Mevcut kurallar, bir anket de oylandi.
> > >
> > > Ve orada, ingilizce olmasi mi uygun goruldu? Uzuldum gercekten hem de
> > > cok uzuldum.
> > >
> > > >
> > > > Su anda mevcut sirketlere sorarsaniz, buyuk cogunlugu mevcut
> > > > kurallardan memnun.
> > >
> > > Kimsenin, belge alip fakslamak, bir saat faks numarasini dusurmek, sonra
> > > kabul edildi , edilmedi, yok muhurun bilmem nesi cikmadi gibi
> > > durumlardan hosnut olacagini sanmiyorum. Isin acikcasi insanlar bu
> > > sisteme ragmen eger alan adi kaydi yaptiriyorsa Internet kullanimina ne
> > > kadar istekli olduklarinin da bir gostergesidir bu konuda.
> > >
> > > >
> > > > her uygulamanin artisi ve eksisi var. hakki korumak ile
> > > > burokrasi arasinda tercih yapmak gerekir.
> > > > web.tr, gen.tr de canizin istedigini alabilirsiniz.
> > >
> > > Ben de bunu anlamiyorum, tum dunya 'hakki korumak' kavramini secerken
> > > biz burokrasiyi secmisiz.
> > >
> > > >
> > > > name.tr de deklarasyonuz esas alinir, itiraz gelene kadar.
> > >
> > > Turkiye'de 250 bin Yasar ismi var, 143 bin Ayhan ismi var. Liste uzuyor
> > > kaynak www.nvi.gov.tr. Simdi cikin bakalim isin icinden. Kim kime ne
> > > diye itiraz edebilir. Gene bu oyle ya da boyle ilk gelen alir mantiginda
> > > degil midir? Ayrica ayni sey aslinda .com.tr icin de gecerli oldugunu
> > > iddia ediyorum. Yasar Kirtasiye, Yasar Bilmemne diye Binlerce sirket
> > > vardir. Bunlar gene ayni sekilde ilk gelen alir mantigini koruyor.
> > > Mesela benim teamforce.name.tr alan adina kim itiraz edebilir? Ederse
> > > hangi hakka hukuka dayanarak bu alan adi elimden alinir, bunlari da
> > > dusunmeden edemiyorum.
> > >
> > > > >
> > > > > >
> > > > > > law.pro med.pro, pca.pro
> > > > > > alan adlari niye acilmaya calisildi?
> > > > > >
> > > > > > av.tr konusunda, avukatlar razi. doktorlar icin .dr.tr
> > > > > > olıyor.
> > > > >
> > > > > Tamam acilsin anliyorum, ancak bu isin bir sistematigi olur diye
> > > > > dusunuyorum. Binbir soru geliyor akla. Avukatlara kim sormus? Neden
> > > > > ayakkabi tamircilerine sorulmamista Avukatlara sorulmus? Avukatlardan
> > > > > istek geldiyse eger neden bu 'av' olmus. Bu neye gore verilmis...
> > > > > Avukatlar razi, yarin bir gun ayakkabi tamircileri de razi olunca at.tr
> > > > > mi olusacak? Ne olacak merak ettim.
> > > >
> > > > itiraz etmeden sorsaydiniz daha iyi olmazmiydi?
> > > > Avukatlarin, reklam yasagi vardir, kanunla belirtilmis.
> > >
> > > Sordum zaten. :)
> > >
> > > >
> > > > Avukat oldugunu iddia eden bir webin, ve e-postanin gercek bir
> > > > avukata ait oldugunu bilmenin size ne zarari var ?
> > > > Avukatlara sorulmadigini nereden biliyorsunuz ?
> > > > Avukatlarla ilgili kismi nic.tr de okusaydiniz, bunun barolar
> > > > Birligi ile birlikte olusturuldugunu anlardiniz. Fikir benden
> > > > cikti, ama uzun bir surec sonunda bunu actik. Dunya bunu
> > > > yapmak icin 2-3 yildir ugrasiyor, hala hayata geciremedi.
> > > > Fiyatini tahmin edin : 250$.
> > >
> > > Dunya ne icin ugrasiyor pardon ama tam onu da anlayamadim. Belki ICANN
> > > bu tip bir uygulama yapabilir ama eger Turkiye'deki alan adi yonetimi
> > > kendini ICANN ile ayni kosullarda goruyorsa cok komik olur. Ayrica benim
> > > asil yonelttigim soru bu isin sistematigiydi. Yani neden avukatlar? Ya
> > > da neden av.tr? Kistas nedir bu konuda bunu cok merak ettim.
> > >
> > > >
> > > > Doktorsaniz, moldovyada'dan (.md) bir alan adi alabilirisniz,
> > > > 170$ olarak hatirliyorum.
> > >
> > > Gecelim doktorlari (cogu zengin zaten:) ama halkimiz 7 dolara araci kari
> > > da dahil .com alabilirken, ilk elden ~12 dolara .gen.tr aliyor. Biraz
> > > ilginc oluyor bu da. Aradaki masrafin faks kagidi masrafi oldugu
> > > konusunda spekulasyon yapabiliriz tabi ama buna da sukretmek lazim 50
> > > dolar vermekte vardi.
> > >
> > > >
> > > > Saygilarimla
> > > >
> > > > Mustafa Akgul
> > >
> > > Bakin yaptiginiz calismalara saygi duyuyorum. Belki bu gun tartisiyorsak
> > > bile bu siz ve sizin gibi insanlarin tasin altina elini sokmasindandir.
> > > Sizinle asik atiyorda degilim. Ancak ortada yanlislar var. Ve bu
> > > yanlislar, ister uc kisi tartissin ister bes kisi tepeden inme
> > > kararlarla hayat buldu. Bir gun generic dendi, bir gun 'ya generic dedik
> > > ama aslinda generic diye bir sacmalik olmaz' dendi, Kaos oldu. Insanlar
> > > belki seneler oncesinden sahip olabilecekleri alan adlari icin simdi
> > > bosu bosuna ugrastilar ve isleri cekilise yani allah'a kaldi.
> > >
> > > Biz hep boyle komik sorunlarla ugrasmak zorunda miyiz? Insanlar
> > > ellerinde belgelerle, oraya faks cekip buraya mektup atip dert mi
> > > yansinlar. Macaristan gibi bir ulkede bir universitenin (BUTE) tel
> > > basina internet omurgasi 2 gbit iken bizim bir ulke olarak alt yapimizin
> > > bu kadar olmasini da aslinda hep bu 'nasil ederizde bu isi kontrol
> > > altina' aliriz mantiginin yattigini dusunuyorum. Olmayan sorunlari
> > > kafamizda cozmeye calisiyoruz. Sonuc hep yavas adimlarla, yavas
> > > gelismeler oluyor.
> > >
> > >
> > >
> > >
> > > --
> > > Baris.
> > > Public Key:
> > > <http://pgp.mit.edu:11371/pks/lookup?op=get&search=0x22E4CF47>
> > >
> > >
> > > -- Attached file included as plaintext by Ecartis --
> > > -- File: signature.asc
> > > -- Desc: This is a digitally signed message part
> > >
> > > -----BEGIN PGP SIGNATURE-----
> > > Version: GnuPG v1.2.2 (GNU/Linux)
> > >
> > > iD8DBQBAks8DQ1L9IyLkz0cRAg6uAKCIFGj/pbWWXHGZ1jCfgbCrZ7St6gCeNnp8
> > > 0uEhSZBGbreobNo6SrqaFJk=
> > > =mSNL
> > > -----END PGP SIGNATURE-----
> > >
> > >
> > >
> > > linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
> > > http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
> > > Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>
> > >
> > >
> > >
> >
> >
> > linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
> > http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
> > Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>
> >
> >
> >
>
>
> --
> Baris.
> Public Key:
> <http://pgp.mit.edu:11371/pks/lookup?op=get&search=0x22E4CF47>
>
>
> -- Attached file included as plaintext by Ecartis --
> -- File: signature.asc
> -- Desc: This is a digitally signed message part
>
> -----BEGIN PGP SIGNATURE-----
> Version: GnuPG v1.2.2 (GNU/Linux)
>
> iD8DBQBAk9UPQ1L9IyLkz0cRAlUTAKCPs23pd0a+WAnu8jwWRitLvmUG+QCff49P
> Dk2gxyQEpM3B3ZDtk+pN6kE=
> =MrdG
> -----END PGP SIGNATURE-----
>
>
>
> linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
> http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
> Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>
>
>
>
linux-sohbet listesinden cikmak ve tum listeci islemleri icin
http://liste.linux.org.tr/ adresini kullanabilirisniz.
Bu listeden cikmak icin <a href="mailto:linux-sohbet-request@liste.linux.org.tr?Subject=unsubscribe">tiklayiniz</a>