From: Nilgün Belma Bugüner (nilgun@belgeler.gen.tr)
Date: Thu 11 May 2006 - 09:51:41 GMT
Selam,
Görme engellileri ilgilendiren belgelerin çevrilmesi
için istek geldiğinde önce bu konuda Linux desteği
ne alemde diye inceleme gereği duydum.
Linux'u Türkçe konuşturmak için birşey yapılmamış.
Dünyadaki örneklerine baktığımda da herşey İngilizce'ye
odaklı kalmış. Çok dillilikle ilgili sorunlarla kimse
derinliğine ilgilenmemiş. Bu konu ile ilgilenenlerin
ortak üzelliğinin latin dillerini konuşuyor olmaları
bu konuya yeterince eğilmemiş olmalarını açıklıyor
olabilir. Ancak Türkçe için dilin okunuşu çok farklı.
Belge çevirilerini bir yana bırakın, po çevirileri
açısından olaya bakalım; kullanıcı bir HTML sayfasını
okuyabiliyor olmaktan daha önce sistemle anlaşabiliyor
olması lazım. Kullanıcıya çeviri ile özgün iletiyi aynı
sentezleyici okuyamaz. Bu noktada gettext'in bu amaca uygun
çıktı üretebiliyor olması gündeme geliyor. Ekranı
okuyan TTS uygulaması ki ben buna "konuşan kabuk" diyeceğim;
gettext çıktısını alıp ekrana basmaktan başka bunu
ilgili (tr/en) konuşma sentezleyicisine gönderebiliyor
olması lazım.
Benim incelemem sonucunda Linux'u çok dilli konuşuyor
yapmak için bir konuşan kabuğa ve artalanında çeviri/özgün ileti
ayrımını bu kabuğa belirtebilen bir gettext'e ve hem ingilizce
hem de türkçe konuşma sentezleyebilen bir metin okuyucuya
gereksinim var. Bunlar olduğunda kullanıcısıyla zaten görsel
iletişim kurabilen Linux aynı çevirileri kullanarak işitsel
olarak da hem İngilizce hem Türkçe iletişim kurabilir hale gelecek.
Bu işler öncelikle bir u12a işi ve bence bu işleri bu gibi
konularda tecrübeli olan Pardus ekibinin koordine etmesi ve
buna bir an önce başlaması lazım. Bu konuda Pardus ekibinin
ne düşündüğünü bilmek isteriz.
Biz de (belgeler.org) bu arada emacspeak ve dolayısıyla emacs
belgelerinin çevrilmesiyle ilgileneceğiz. Geri kalan belgeleri
altyapı hazır olduğunda zaten ortaklaşa kullanıyor olacağız.
Esen kalın,
Nilgün
_______________________________________________
Linux-programlama mailing list
Linux-programlama@liste.linux.org.tr
http://liste.linux.org.tr/mailman/listinfo/linux-programlama