Subject: Linux Acil Durum Acilisi-NASIL
From: r tolga (tolga@www.soc.metu.edu.tr)
Date: Sat 07 Aug 1999 - 05:37:33 EET DST
Lutfen zamaniniz varsa su NASIL'a bir goz atip yorum verebilir misiniz?
Yanlis, eksik, tavsiye...
Yakin zamanda boot/root/rescue/ ve loadlin ile kurtarma
acilislarini aciklayan bolumler ekleyecegim.
Bu belge en azindan bu listeye gelen sistem acilmiyor sorunlarina
care olacaktir.
Tesekkurler, iyi calismalar.
-- + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + R. Tolga Korkunckaya + + METU-Dept. of Sociology + + http://www.soc.metu.edu.tr/wfaculty/wtolga + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
Linux Acil Durum Acilisi-NASIL R. Tolga Korkunckaya, tolga@www.soc.metu.edu.tr v1.0 07 Agustos 1999
Bu belge acil durumlarda 'acilmayan' Linux sisteminizi acip gerekli duzenlemeleri yaparak sisteminizi ayaga kaldirmanin basit yolunu anlatmaktadir. Belgenin en guncel halini Turkiye Linux Kullanicilar Grubu sitesinde belgeler kisminda bulabilirsiniz. <http://www.linux.org.tr/belgeler/..............>
1. Giris
Sisteminiz bir cok sebepten dolayi acilmayabilir. Cogu zaman bu sebepler lilo kaynaklidir. Diger zamanlarda da kullanicilarin hatalarindan kaynaklanir. Silinen bir dosya, cekirdek derledikten sonra lilo'yu calistirmayi unutmak, yanlis konfigure edilmis bir donanim vs. Bu belge su ana kadar kullanmis oldugum dagitimlari kapsamaktadir. Digerlerini haliyle bilemem. Bu dagitimlar sunlardir. ===Slackware 3+, RedHat 5.2+, Mandrake 5.2+=== Digerleri icin yardima acigim. Ornegin Debian ve SuSe acil acilislarini yazabilecek birileri bana gonderirlerse tum 'ben'leri 'biz' yapacagima soz veririm.
1.1. Gereksinimler
Bu belge hali hazirda bir Linux makinenizin bulundugunu ve/fakat herhangi bir sebeple sistemin tamamen acilamadigini farzeder. Ayrica ileride bahsedecegim bazi yardimci belge ve programlara ulasabileceginiz bir internet baglantisi ve gerekli acilis disketlerini hazirlayacak ikinci bir bilgisayar (ne gunlere geldik) veya en azindan sorunlu bilgisayarin baska bir bolumunde calisan bir dos/windows isinizi zaman acisindan oldukca kolaylastiracaktir. 2. Bazi Onemli Noktalar
2.1. Acilis Disketleri ne ise yarar? Bugun dagitimlarin acilis disketleri birbirlerinden oldukca farklilasmis durumdadir. Ornegin RedHat boot.img disketi ile Slackware makinenizi acamazsiniz. Daha da vahimi RedHat'i de acamazsiniz ;-). RedHat tabanli dagitimlar artik rescue disk denen yaratiklari kullaniyorlar. Bu, kurulum disketlerinde daha fazla surucu koyabilmek vs. icin yer kazanmak amacli herhalde. Bu sebeple farkli dagitimlarin hepsini birden acabilecek bir boot disketi olsa ne guzel olurdu di mi? Var. Hem de suruyle. Bu konuya gecmeden once acilis disketlerinden bahsedelim. Acilis disketleri bir kac acidan yararlidirlar. Iclerinde barindirdiklari cekirdek sayesinde aslinda basit ve minik birer Linux sistemidirler diyebiliriz.
* Acilis disketleri ile yeni bir cekirdegi test edebilirsiniz. * Hard disk cokmelerine boot sektorun kaybolmasina veya uzerine yazilmasina karsi kurtarma diski olarak kullanabilirsiniz. * Sistem cokmelerine karsi kullilabilir (tanidik mi geldi?) * Kritik sistem dosyalarinin guncellenmesi (eg. libc.so) Tabii bu durum eskidendi. Bugun cogu dagitimin acilis diski ile olen sisteminizi acip hayat opucugu vermeniz zordur. Zira RedHat gibi dagitimlar kurulum islemlerinde yarattiklari ozellestirmeler ve kolayliklari yapabilmek icin acilis disketlerinin yapisini degistirmislerdir. Bunlarin yerine kurtarma (rescue) diskleri kullaniliyor. Buna karsin Slackware (belge yazildigi tarihte 4.0 surumu vardi) dagitimin acilis disketleri ile sisteminizi acarak kurtarma yapmak hala mumkun. 3. Sistemi acmak
Sistemi acmak kurtarma isleminin ilk adimidir. Ben sizlere sisteminizi acmak uzere acilis disklerini degil bunlarin yerine mini linux dagitimlarini tavsiye ediyorum. Bunlardan anlatacak oldugum ise neredeyse bir Linux sistemde bulabileceginiz herseyi bulabileceginiz ve kolaylikla ozellestirip kullanabileceginiz bir mini dagitim olan "tomsrtbt." Bu belge yazildigi tarihte tomsrtbt'nin 1.7 surumu vardi.
3.1. tomsrtbt : minik penguen
tomsrtbt mini bir Linux dagitimi olup icerisinde sisteminizi acmak uzere gerekli her araci (ve cekirdegi tabii ki) tasiyan tek disketlik komple bir Linux sistemidir. Icindeki araclar sunlardir:
2.0.36 3c589_cs BusLogic CVF DEC_ELCP EEXPRESS EEXPRESS_PRO EL2 EL3 EXT2 FAT FAT32 FD IDE IDECD IDEFLOPPY IDEPCMCIA IDETAPE ISO9660 JOLIET LOOP MATH_EMULATION MINIX MSDOS NE2000 NFS PROC RAM SD SERIAL SLIP SMC SR TR ULTRA VFAT VORTEX WD80x3 ah152x_cs aha152x aha1542 aic7xxx ash awk badblocks bdflush bzip2 cardbus cardmgr cat ce ce.help chattr chgrp chmod chown chroot clear cmp cp cpio cut date dd ddate debugfs df dirname dmesg dmsdos ds du dumpe2fs dutil e2fsck eata echo egrep elvis emacs extend false fdflush fdformat fdisk fdomain filesize find fmt fsck.ext2 fsck.msdos fstab grep gzip halt head hexedit hostname i82365 ifconfig ifport ile init inittab insmod kill killall5 ksyms length less libc.so.5.4.13 lilo lilo.conf ln loadkeys login losetup ls lsattr mawk memtest mingetty miterm mkdir mkdosfs mke2fs mkfifo mkfs.minix mklost+found mknod mkswap mnsed more mount mt mv nc ncr53c8xx nmclan_cs ntfs pax pcmcia pcmcia_core pcnet_cs ping plip ppa printf ps pwd qlogic_cs qlogicfas reboot reset rm rmdir rmmod route rsh rshd script scsi_info seagate sed serial_cs setserial sh slattach sleep slip snarf sort split stty swapoff swapon sync tail tar tcic tee telnet test touch tune2fs umount update vi vi.help wc
3.2. tomsrtbt'yi diskete kurmak
Bu islem yaklasik en fazla 5 dakikanizi alacaktir. Tabii once <http://www.toms.net/rb> adresinden bu kucuk dagitimi indirmelisiniz.
3.2.1. Linux altinda kurulum
a. indirdiginiz tar.gz arsivini aciniz. # tar -zxvf tomsrtbt-x.x.x.tar.gz x.x.x surum nosudur.
b. eger degilseniz root olunuz
# su (gelen password ihtiyacini gideriniz)
c. tomsrtbt'yi actiginiz dizine geciniz
d. temiz bir disket bulup yerlestiriniz
e. install.s dosyasini calistiriniz
# ./install.s
3.2.2. Dos altinda kurulum
a. zip dosyayi aciniz
b. Eger windows'da iseniz ki bu sizin sansizliginizdir, windowsu kapatip dos altina geciniz. Dos penceresi acmayin. Gercek Dos modunda olmaniz gerekmektedir.
c. dosyayi actiginiz dizine gecin
d. install.exe dosyasini calistirin
Eger bir problem yasarsaniz autoexec.bat ve config.sys dosyalarini calistirmadan bilgisayarinizi acin.
3.3. tomsrtbt ile sistemi acmak
Disketi takin, bios da boot siralamasinda A surucusunun once okundugundan emin olun ve acin. Cekirdek yuklenecek ve login istemi gelecektir. root olarak girin ve password icin xxxx (4 tane x) kullanin.
3.3.1. tomsrtbt ipuclari
* "snarf" ile ftp, gopher, http ve finger yapabilirsiniz. * /tmp altinda biraz bos odaniz mevcuttur. * tar ve cpio gnu-tar ve gnu-cpio'dan farklidir. # tar -zxvf /dev/st0 yerine... # gzip -d < /dev/st0 | tar -xvf - kullanin. * Buslogic aha152x aha1542 aic7xxx dmsdos eata fdomain ncr53c8xx ntfs plip ppa qlogicfas seagate icin insmod kullanin. * Adaptec 2940 vs. aic7xxx 'dir * Daha fazla bilgi ve sorulariniz icin tom@toms.net ve http://www.toms.net/rb adresine bakiniz.
3.4. Sistemi kurtarmak
Bu bolum sorununuzun ne olduguna gore degisecegi icin sadece benim bildigim veya aklima gelen sorunlar konusunda yardimci olabilecegim. Ancak ana hatlari ile soyle bir genelleme yapabiliriz: Birincisi sistemi tomsrtbt ile actiktan sonra kendi Linux sisteminize gecis yapmak oldukca kolaydir. Ikincisi kendi sisteminizi actiysaniz hele de sorunu biliyorsaniz isiniz cok daha kolaydir.
3.4.1. Kendi Linux Sisteminize gecis yapmak
Islem cok basit. tomsrtbt ile actiktan sonra linux sisteminizin yattigi disk bolumunu /mnt dizini altina baglayin. /mnt dizinine gecin ve orayi kok dizin haline getirin. Linux bolumunun harddiskin birinci bolumu oladugunu farzedersek yani /dev/hda1 : su komutlari kullanin.
# mount /dev/hda1 /mnt # cd /mnt # chroot /mnt Son komut hata verirse onun yerine sunu kullanin # chroot /mnt sh
4. Cok karsilasilan problemlerin cozumu
4.1. Lilo sorunlari ve cozumleri
Yeni bir cekirdek derledikten sonra /etc/lilo.conf'ta gerekli degisiklikleri yaptiniz ama #lilo komutunu calistirmayi unuttunuz ve sistem haliyle acilmiyor. Kendi sisteminizi kok dizin haline getirdikten sonra liloyu calistirin. # /sbin/lilo yalnizca #lilo kullanmadigima dikkat edersiniz umarim.
Basarili olamazsaniz sorun muhtemelen lilo konfigurasyonundan kaynaklaniyordur. /etc/lilo.conf dosyasinda gerekli ayarlari yaptiktan sonra tekrar deneyin. yine basaramazsaniz lilo.conf'u ilk orjinal haline getirin ve sisteminizi eski cekirdeginizle actiktan sonra su komutu kullanin # man lilo ;-).
4.2. Donanim kaynakli sorunlarin cozumu
Hard diskinizdeki sorunlari cozmek icin fsck uygulamaniz cogu zaman sorunlarinizi cozer. Eger fsck uygulayacaksaniz linux sisteminizin bulundugu disk bolumunu /mnt altina baglarken read-only yapmayi unutmayin. # mount /dev/hda1 /mnt ro !!!
4.3. Modullerden kaynaklanan sorunlarin cozumu
Ornegin ethernet kartiniz icin bir modul yuklemeyi denediniz ve /etc/rc/ altinda uygun yerlere uygun komutlari yazdiniz fakat sisteminiz acilista bu module geldi ve tikandi. Bu durmda yapmaniz gereken en basit is bu son degisiklikleri koydugunuz yerden kaldirmak olacaktir.
4.4. Diger sorunlar Dedigim gibi sorunlarin cok farkli olabilmesi benim burada size yardimimi etkileyen ikinci faktordur. Ilki ise ben de gercekten bu sorunlarin cogunu cozebilecek kapasitede degilim. Zaten bu NASIL dokumanini yazma amacim da "VAY BE Tolga'ya bak dedirtmek icindir". Size tavsiye edebilecegim sey acilis aninda (normal acilis tomsrtbt degil!) ekrandan gozunuzu ayirmamaniz ve makinenizin takildigi yeri ve varsa hata mesajini not ederek linux@bilkent.edu.tr adresindeki linux haber obegine postalamak olacaktir. Zira "imdat sistem acilmiyor" konulu ve mesaj olarak da "ne biliim iste acilmiyor" gibisinden bir mesaj cogu zaman size faydadan cok bir 'azar' getirecektir ;-).
5. Kapanis
-Makinenizin basina gelecek hicbir seyden sorumlu degilim. -Atlamis oldugum, yanlis bilgi verdigim bir durum soz konusu ise lutfen tolga@www.soc.metu.edu.tr adresine gonderiniz. -Imkani olan birileri tomsrtbt'yi Debian ve Suse uzerinde dener ve varsa farkliliklari bana iletirse bir amme hizmeti gormus olacak fakat mukafatlandirilmayacaktir. Ben gonulden tesekkur edebilirim. -Linux ile beni tanistiran Erdogan Yildirim ve Hasan Unal Nalbantoglu hocalarima ve simdiye kadar tum sorularima cevap vermek buyuklugunu gosteren tum linux@bilkent.edu.tr kullanicilarina gonulden tesekkur ederim. Onlarin sayesinde ve bir Linux kullanicisi olarak kendimi "farkli" goruyorum, haksiz miyim? -tomsrtbt sahibinin adina ve istegi uzre asagidaki aciklamayi sunarim.
******************************************************************************* * If you base something on it, use any of the scripts, distribute binaries or * * libraries from it, or distribute customized versions of it: You must credit * * tomsrtbt and include a pointer to http://www.toms.net/rb/ and tom@toms.net, * * and include this notice verbatim. Copyright Tom Oehser 1998. This notice in * * no way supercedes or nullifies any other protections on the component parts * * such as the BSD and GPL copyrights which apply to practically everything!!! * *******************************************************************************
Listeden cikmak icin: unsub linux mesajini listeci@bilkent.edu.tr'a gonderiniz. Lutfen Listeci icin MIME / HTML / Turkce Aksan kullanmayin. Liste arsivinin adresi: http://listweb.bilkent.edu.tr/