=09=09Linux Hakkinda Cokca Sorulan Sorular
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=
=3D=3D=3D
Hazirlayanlar:
Cagri Coltekin=09=09cagri@tubitak.gov.tr
Kagan Gurkaynak =09admin@titan.ehb.itu.edu.tr
Murat Maga=09=09maga@tubitak.gov.tr
BOLUM 1 GIRIS VE TEMEL BILGILER
=091.1 LINUX nedir?
=091.2. Hangi Yazilimlar LINUX'u destekler
=091.3. LINUX hangi bilgisayarlarda calisir?
=091.4. LINUX HD'de ne kadar yer kaplar?
=091.5. LINUX lisanli bir yazilim midir?
=091.6 LINUX ile UNIX arasinda ne fark vardir?
BOLUM 2 LINUX'U YUKLEMEK
=092.1 LINUX'i nasil ve nereden bulabilirim ?
=092.2 LINUX'u nasil yukleyebilirim?
=092.3 Hangi Boot ve Root disklerine ihtiyacim var?
=092.4 Hangi paketlere ihtiyacim var ?
=092.5 Ne kadar swap tanimlamaliyim?
=092.6 Yuklenmis yazilimi nasil silebilirim ?
=092.7 Sonradan yazilim paketleri nasil ekleyebilirim?
BOlUM 3 DIGER ISLETIM SISTEMLERI LINUX
=093.1 LINUX ve DOS ayni HD'de bulunabilir mi?
=093.2 DOS programlarini Linux'tan kullanabilir miyim?
=093.3 Harddisk'in DOS formatli yerine nasil erisebilirim?=09
=093.4 LINUX altinda MS-Windows calistirabilir miyim?=20
=093.5 DOS formatli=A0disketlere nasil erisebilirim?
BOLUM 4 LINUX ICIN YAZILIM BULMAK V DERLEMEK
=094.1 LINUX icin nereden yazilim bulabilirim ?
=094.2 XXXX yazilimini aldim, nasil kullanabilirim ?
=094.3 X dilinde yazdigim programi linux'da nasil derleyebilirim ?
=094.4 Kernel'i nasil derleyebilirim ?
=094.5 Patch ne demektir, nasil kullanirim ?
BOLUM 5 THE X-WINDOW SYSTEM
BOLUM 6 KULLANIM ILE ILGILI DEGISIK SORULAR
=096.1 Sildigim dosyalari nasil "undelete" yapabilirim ?
=096.2 Yazicimi sisteme nasil tanitabilirim ?
=096.3 CTRL - ALT - DEL tusunun islevini belirleyebilir miyim ?=20
=096.4 BogoMIPs nedir ?
BOLUM 7 KULLANICILAR VE SISTEM SORUMLULUGU =20
=097.1 root olmak ve sorumluluklari
=097.2 nasil kullanici ekleyebilirim ?
=097.3 Sistem sorumlusu hangi dosyalari takip etmelidir ?
BOLUM 8 LINUX VE INTERNET
=098.1 Modemle nasil baglanabilirim ?
=098.2 Route'lari nasil ayarlayabilirim ?
=098.3 LINUX uzerinde NIS kurabilir miyim ?
=098.4 LINUX uzerinde disk paylasimi nasil yapilir ?
=098.5 LINUX uzerinde yazici paylasimi nasil yapilir ?
=098.6 LINUX uzerinde baska hangi internet hizmetleri vardir ?
BOLUM 9 ORNEK KULLANIMLAR
=099.1 NFS'ten Slackware 2.2 yuklemek
=099.1.1 Guncellemeden Once
=099.1.2 Slackware 2.2 hakkinda
=099.1.3 Guncelleme
=099.1.4 Sonradan yapilacaklar
Bolum I: Giris ve Genel Bilgiler
1.1 LINUX nedir?
Linux, Linus Torvalds ve Internet uzerindeki yuzlerce programci=20
tarafindan yazilmis bir UNIX clone'udur (UNIX hakkinda daha fazla bilgi=20
icin unix-all.css'ye bakin.) POSIX uyumlulugunu amaclamaktadir.
Linux, butun diger UNIX clone'larindan beklediginiz gercek cokgorevlilik,=
=20
sanal bellek kullanimi, TCP/IP ve networking destegi, duzgun bellek=20
yonetimi gibi ozellikleri saglamaktadir.=20
Linux, Intel tabanli 386 ve yukarisi islemcilerde ve onlarla uyumlu olan
AMD, Cyrix gibi islemcilerde sorunsuz calismaktadir. Ancak IBM, MC (micro
channel) mimarisini aciklamadigi=A0icin MCA kullanan bilgisayarlarda su an
Linux kullanilamamaktadir. Linux'un baska islemcilere tasinmasi islemi
suruduruluyor. (MIPS, Alpha, 680x0, PowerPC gibi)
1.2. Hangi Yazilimlar LINUX'u destekler
Linux uzerinde calisan yazilimlar: gcc, Emacs, X-Windows, TeX,=20
Ghostscript, TCP/IP ve butun diger standart UNIX programlari.=20
Bununlarin disinda, DOS programlarini calistirmak icin DOSEMU. (Daha fazla=
=20
bilgi icin 3.3'e bakin) Windows tabanli=A0uygulamalari calistirmak icin=20
WINE (daha fazla bilgi icin 3.4'e bakin) gibi test asamasinda olan=20
programlar var.=20
Bazi firmalar ise Linux uzerinde ticari paketler (motif gibi) satmaktadir.
1.3. LINUX hangi bilgisayarlarda calisir?
Bilgisayarinizi Linux'la acmak icin minimum gereksinimleriniz: 386
islemci, 2Mb bellek ve disket surucu. Ancak, kullanirken iskence
cekmeminiz icin daha fazla bellek ve daha hizli bir islemciye ihtiyaciniz
olacak. Eger, Linux'da uzerinde X-Windows ara yuzunu de kullanacaksaniz,
8Mbyte bellege ihtiyaciniz olacak iyi bir performans icin.=20
VL Bus ve PCI anakartlari destekleniyor. Ancak MCA'le ilgili sorunlar var.=
=20
SCSI kontrol kartlarinin bir kismi destekleniyor. Ozellikle BusLogic.
Linux 386 islemcisiyle gelen bazi=A0ozellikleri (bellek yonetimi gibi)=20
kullandigi icin 286 ve asagi islemcilerde kesinlikle calismayacaktir.
Linux su an icin cok islemciyi desteklememektedir.
1.4. LINUX HD'de ne kadar yer kaplar?
Linux'u calistirmak icin gerekli mimimum yer 10-15 MB kadardir. Buna gcc=20
eklemek isterseniz 15 Mb, X11 icinde 30 MB kadar daha gerekli.
Temel isletim sistemi + c derleyicisi + X11 + TCP/IP +swap icin 90-100 Mb=
=20
kadar yere ihtiyac var. Ayrica tabii sizin ihtiyac duyacaginiz bos yer.
1.5. LINUX lisanli bir yazilim midir?
Linux'un kernel lisansi=A0Linus Torvalds'a aittir. Linus, bunu GNU General=
=20
Public License'a (GPL) yerlestirmistir. Buna gore: serbestce dagitabilir,=
=20
degistirebilir, kopyalayabilirsiniz. Ancak ileriki dagitimlara herhangi=20
bir kisitlama koyamazsiniz. Ayrica, kaynak kodunu da yayinlamaniz gerekir.
Daha fazla bilgi kernel kaynak kodu ile gelen COPYING dosyasinda bulabilir.
Linux'la gelen diger bircok programda GNU GPL'e sahiptir.
1.6 LINUX ile UNIX arasinda ne fark vardir?
UNIX, Unix System Laboratories'in (USL) bir ticari markasidir. Bu yuzden=20
her bilgisayar firmasi kendi makinasinda calisacak UN*X isletim sistemini=
=20
farkli adlarla (AIX, ULTRIX, HP/UX gibi) yayinlamaktadir. Bunlara UNIX=20
isletim sisteminin 'clone'lari=A0denmektedir. Linux da bir UNIX clone'udur.=
=20
Ve POSIX standardini=A0desteklemektedir. (POSIX=3DPortable Operating System=
=20
Interface) Linux'la herhangi bir UNIX clone'u ile yapabileceginiz butun=20
islemleri yapabilirsiniz.=20
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=
=3D=3D=3D
BOLUM II LINUX'u Yuklemek
2.1 LINUX'i nasil ve nereden bulabilirim ?
Internet erisiminiz varsa, FTP ile Linux'u kolayca indirebilirsiniz.
Linux icin ana FTP Arsivleri:
* ftp.funet.fi (Finland, 128.214.6.100) : /pub/OS/Linux
* sunsite.unc.edu (US, 152.2.22.81) : /pub/Linux
* tsx-11.mit.edu (US, 18.172.1.2) : /pub/linux=20
Bunlardan tsx-11 ve sunsite ODTU arsivinde mirrorlanmaktadir.
ftp://ftp.metu.edu.tr:/pub/mirrors/linux dizininden erisebilirsiniz. Ana=20
arsivlerle en fazla birkac gunluk farklar sozkonusu.=20
Bunun disinda Turkiye'deki diger Linux arsivleri:
* ftp.tubitak.gov.tr:/pub/Linux
* ftp.bilkent.edu.tr:/pub/Linux
Internet erisiminiz yoksa, posta siparisi yoluyla Linux'u=20
edinebilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi icin Installation.HOWTO=20
dokumanina bakin.
2.2 LINUX'u nasil yukleyebilirim?
Bunun icin kendinize bir Linux dagitimi=A0secmeniz gerekecek. Su anda=20
populer olarak kullanilan Slackware ve Debian paketleri var. Ikisi de=20
peryodik olarak guncelleniyorlar.
Her paketin icerisinden yuklemenize yardimci olacak programlar cikiyor.=20
Paketin icinde cikan dokumanlari ve Installation.HOWTO dokumanini=20
okumalisiniz. Bu CSS'de Slackware dagitimi temel alinacaktir.
Linux'unuzu yuklemek icin oncelikle kendinize boot ve root diskleri=20
hazirlamalisiniz. Root ve boot diskleri icin cok fazla secenek var.=20
Hangilerini sececeginiz karar vermek icin asagidaki tabloya bakin. Root=20
ve boot diskleri RAWRITE.EXE diye bir programla hazirlanmaktadir. Rawrite=
=20
kullanabilmeniz icin disketiniz DOS formatli olmali. Rawrite'i=20
calistirip disketleri hazirlayin. Boot diski ile sisteminizi acin.=20
Gerisi ayrintili olarak 9.1'de anlatilacak.
2.3 Hangi Boot ve Root disklerine ihtiyacim var?
Surucunuzun tipine gore 1.44 ya da 1.2 MB'lik olanlari secmelisiniz.
Boot diskleri icin:
=09=09=09=09=09
=09=09 Linux Yuklenecek HD'in tipi:=09
Medya | IDE SCSI MFM=20
--------------+------------------+------------------+----------------------=
--- Floppy: | bare | scsi | xt --------------+------------------+------------------+----------------------=--- Hard Drive: | bare | scsi | xt --------------+------------------+------------------+----------------------=--- SCSI CD-ROM: | scsi | scsi | --------------+------------------+------------------+----------------------=--- Mitsumi CD: | mitsumi | mitsumi | --------------+------------------+------------------+----------------------=--- Aztech, | aztcd | aztcd | Orchid, | | | Okano, | | | Wearnes CD | | | with interface| | | card: | | | ---------------------------------------------------------------------------=--- Sony CDU31a | cdu31a | cdu31a | CDU33a CD: | | | --------------+------------------+------------------+----------------------=--- Soundblaster, | sbpcd | sbpcd | Panasonic, | | | Kotobuki, | | | Matsushita, | | | & Lasermate | | | CD-ROM: | | | --------------+------------------+------------------+----------------------=--- Sony 535/531 | cdu535 | cdu535 | CD-ROM: | | | ---------------------------------------------------------------------------= ---=20 IDE/ATAPI | idecd | idecd | CD-ROMs: | | | --------------+------------------+------------------+----------------------=--- NFS: | net | scsinet1 (see | | | list 1 below) | | | | | | scsinet2 (see | | | list 2 below) | --------------+------------------+------------------+----------------------=--- Tape: | bare (for floppy | scsi | xt (for floppy tape) | tape) | | | scsi (for SCSI | | | tape) | | --------------+------------------+------------------+----------------------=---Root diskleri icin:
* Renkli setup programini kullanmak icin, COLOR * Varolan bir MSDOS partition'inina Linux kurmak icin, UMSDS * Terminal tabanli=A0install scriptleri icin, TTY * Tape'den Linux yuklemek icin, TAPE=20
2.4 Hangi paketlere ihtiyacim var ? Paketlerin isimleri sunlar:
a1-a4:=09 Isletim sistemleri binaryleri ap1-ap5: X gerektirmeyen binaryler d1-d9:=09 programlama dilleri ve libraryleri=20 e1-e5:=09 GNU Emacs f1-f2: Cokca Sorulan Sorular=20 i1-i2:=09 Info iv1:=09 InterViews n1-n4:=09 TCP/IP ve ag=A0binaryleri oop1:=09 OOP (smalltalk) q1-q9: Kernel'lar t1-t10:=09 TeX tcl1-tcl2: Tcl, tk x1-x14:=09 XF86 R3.1 server ve binaryleri xd1-xd3: X development library xv1-xv3: Xview y1-y3: X11 istemeyen oyunlar=09 =09=09=09
Linux'u kurmak icin kesinlikle gerekli olan paket "a" grubu. Onun=20 disindakilerin hepsi istege bagli.=20
2.5 Ne kadar swap tanimlamaliyim? Aslinda, bu sisteminizde ne kadar bellek olduguna ve uygulamalar=20 calistiracaginiza bagli. Ama temel olarak verilen formul soyle: (Bellek miktariniz x 2 ) + 4Mbyte kadar swap'e ihtiyaciniz var demektir.
2.6 Yuklenmis yazilimi nasil silebilirim ? 2 yolunuz var. Birincisi, root olarak login olup, istemediginiz=20 programlari tek tek komut satirindan silebilirsiniz. Ama bu size=20 onerebilecegimiz bir yol degil cok fazla sakincasi var. Ornegin, programi= =20 silip, ona olan linkleri unutabilirsiniz. Ya da tam tersi olabilir.=20 Ikinci yol ve en gecerlisi, slackware dagitimi ile gelen PKGTOOL programi= =20 kullanmaniz. PKGTOOL secenekleri arasindaki "remove package" isinize=20 yarayacaktir.
2.7 Sonradan yazilim paketleri nasil ekleyebilirim? Bununda iki yolu var. Birincisi, root olarak login olup, / dizinine gecip, tar zxvf paketadi.tgz komutu ile acmak. Ama sisteminizi mumkun oldugunca=20 root olarak ya da root imtiyazi ile kullanmaktan kacinmalisiniz. Basiniza= =20 cok is acilabilir. Asil yol, yine PKGTOOL'u kullanmaktan geciyor.=20 'Install package' secenegini kullanarak bu isi halledebilirsiniz.
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D
BOlUM III: Diger Isletim Sistemleri ve LINUX
3.1 LINUX ve DOS ayni HD'de bulunabilir mi?=20 Kesinlikle. Bir HD'i parcalara ayirarak dilediginiz sayida isletim=20 sistemi bulundurabilirsiniz.=20
3.2 DOS programlarini Linux'tan kullanabilir miyim?=20 Bazilarini evet. DOSEMU bazi DOS programlarini Linux altinda calistirabilmektedir. Calisan bazi programlar:=20 * Borland C++ 3.0=20 * DOOM2 v1.666=20 * Lotus 1-2-3 ver 2.2=20 * Paradox=20 * Qmodem 4.52=20 * Windows 3.1=20 * Windows 3.0 (real mode)=20 * Word 5.5 ve 5.1=20 * Z80 Spectrum emulator.=20 Tam liste icin EMUsuccess.txt dosyasina bakin.=20
DOSEMU'yu ftp://ftp.metu.edu.tr://pub/mirrors/linux/tsx/ALPHA/dosemu/=20 dizininde bulabilirsiniz. =20
Dikkat: DOSEMU Alpha testinde olan bir programdir. Kullanmak bazi=A0sorunla= r cikarabilir.=20
3.3 Harddisk'in DOS formatli yerine nasil erisebilirim?
Bu is icin 'mount' komutunu kullanmalisiniz. /dev/hda3'un dos oldugunu varsayarsak:=20 mount -t msdos /dev/hda3 /mnt=20 komutu yeterlidir. Burada -t filesystem tipini, /mnt'de bu diskin=20 yerlestirilecegi dizinin adi. Burada dikkat etmeniz gereken sey, islemi=20 yapabilmeniz icin kernel'inizda MSDOS filesystem support'un olmasi=A0gerekt= igi. (Kernel'i derlemek konusunda 4.4'e bakin)
3.4 LINUX altinda MS-Windows calistirabilir miyim? Evet, hem de birden fazla yolla. 3.2'de DOSEMU'de calisan programlar=20 arasinda MS Windows'un adi zaten vardi. Ayrica, direk olarak MS-Windows=20 binarylerini calistiran Wine isimli bir program var. Wine, MS-Windows=20 fonksiyonlarini alip, X'e cevirdigi icin performans kaybi=A0yaratmiyor.=20 Wine'i ftp://ftp.metu.edu.tr:/pub/mirrors/linux/tsx/ALPHA/Wine dizininde=20 bulabilirsiniz. Daha fazla bilgi icin ayni dizindeki Wine.FAQ'a bakin.
3.5 DOS formatli=A0disketlere nasil erisebilirim? Iki sansiniz var. Birincisi, mount komutunu kullanmak:=20 mount -t msdos /dev/fd0 /mnt=20 derseniz a: surucusunu /mnt dizinine yerlestirmis olursunuz. Ya da mtools paketini kullanabilirsiniz. Mtools, diskle ilgili dos=20 komutlarini (cd, rd, md, copy, del, dir gibi) kullanmanizi saglar. =20
mount -t msdos /dev/fd0 /mnt ls -l /mnt komutlariyla, mdir a:=20 ayni islevi gorur. Mtool komutlarini duzgun kullanabilmeniz icin okuma ve yazma hakkinizin=20 olmasi gerekir.
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D BOLUM 4=09=09LINUX icin yazilim bulmak derlemek ve uyarlamak
4.1=09LINUX icin nereden yazilim bulabilirim ?
Linux'un kendisi gibi, uzerinde calisan bircok program da ucretsiz, ve bu programlari da Linux'u bulabileceginiz yerlerden -ftp arsivlerinden-= =20 bulabilirsiniz.
Linux icin bulabileceginiz hemen hemen butun programlari internet=20 uzeriden bulmaniz mumkun. Aradiginiz herhangi bir program icin bir archie= =20 taramasi genellikle istediginiz sonucu verecektir. Bunun yani sira, Linux i= le=20 ilgili yazilimlarin ve gelistirilmekte olan bircok yazilimin da calistirila= bilir ya da kaynak kodlarini bulabileceginiz iki "resmi" Linux arsivi var:=20 =09sunsite.unc.edu =09/pub/linux =09tsx-11.mit.edu=09=09/pub/linux ama Turkiye icinden kullanan herhangi bir kullanici icin bu arsivleri=20 =09ftp.metu.edu.tr =09/pub/linux/sunsite ve =09=09=09=09/pub/linux/tsx 'ten=20 eriserek hem daha hizli transfer edebilirsiniz, hem de bilgisayar aglarina= =20 gereksiz yere yuk getirmemis olursunuz.
4.2=09XXXX yazilimini aldim, nasil kullanabilirim ?
Hemen hemen butun linux uygulamalarini calistirilabilir halde bulabilirsiniz. Bu durumda yazilimi yeniden derlemenize gerek kalmaz. Sadece -eger bir paket halindeyse- acip, gerekli yerlere kopyalayip programi calistirabilirsiniz. Linux ile bulabileceginiz hemen hemen butun paketler tar ve gzip kullanilarak hazirlanmistir. tar ve gzip le ilgili ayrintili aciklamayi man komutuyla, ya da ilgili UNIX-ALL.CSS den bulabilirsiniz. Genel olarak tar ve gzip le hazirlanmis bir paketi - .tar.gz ya da .tgz uzantili olabilir-, =09=09=09gtar xzvf paket_adi komutuyla acabilirsiniz. Yazilimin calistirilmasi ve sisteme yuklenmesiyle= =20 ilgili ayrintili bilgi, paketin icinde (genellikle) bulabileceginiz README= =20 dosyalarinda vardir. Aldiginiz paket kaynak kodu iceriyorsa, paketi actikten sonra,=20 genellikle make komutuyla derleyip kullanabilirsiniz.=20 =09 4.3=09X dilinde yazdigim programi linux'da nasil derleyebilirim ?
Linux'ta diger butun UNIX benzeri isletim sistemlerinde oldugu gibi, C ile yazdiginiz bir programi=20 =09=09=09cc kaynak_kod_adi komutuyla derleyebilirsiniz. Linux'ta kullanabileceginiz butun programlama = dili derleycileri ve yorumlayicilari, Free Software Foundatioan GNU lisansli=20 programlar.=20 =09Derleyiciler: =09C =09=09gcc =09C++=09=09g++=09 =09FORTRAN 77=09g77 =09PASCAL=09=09gpc=09 =09COMMON LISP=09clisp=09
Yuridaki derleyicilerin yani sira perl, rexx, tcl, smalltalk gibi diller=20 icin yorumlayicilari ucretsiz olarak bulabilirsiniz. GNU Fortran ve pascal derleyicileri henuz test asamasinda oldugundan, bu dillerde yazdiginiz=20 programlari daha guvenli derleyebilmeniz icin derleyici yerine cevirici=20 (fortran dan C ye f2c, pascaldan C ye p2c) kullanarak bu programlari C ye cevirip, gcc ile derleyebilirsiniz.=20
=094.4=09Kernel'i nasil derleyebilirim ? =09 =09Linux'un (kernel) kaynak kodu /usr/src/linux dizini altinda bulunur. Bu dizinde sirayla, =09=09=09make config =09=09=09make depend =09=09=09make clean =09=09=09make zImage komutlari sorunsuz bir sekilde derleme islemini yapar. "make config" sirasi= nda sorulara vereceginiz cevaplar, yeni derlediginiz kernel'in hangi donanimlar= i taniyacagini ve hangi standartlari destekleyecegini belirler.=20 =09Butun islemler bittikten sonra olusturulan kerneli=20 /usr/src/linux/arch/{makinanizin mimarisi}/boot altinda zImage olarak=20 bulabilirsiniz. Ornegin Intel 386 ailesinden (386, 486, p5) bir islemci ici= n=20 derliyorsaniz, /usr/src/linux/arch/i386/boot dizininde bulabilirsiniz. Yeni= =20 kernelinizi nasil aktif hale getireceginizi CSS'in LILO ile ilgili bolumund= e=20 bulabilirsiniz.
=094.5=09Patch ne demektir, nasil kullanirim ?
=09Patch bir dosya uzerinde yapilmasi gereken degisikliklerin sadece=20 farkliliklari iceren bir dosya yardimiyla yapilmasini saglar. Ornegin 1000 satir iciern bir dosyada sadece birkac satir degismisse, dosyanin tamamini degistirmek anlamsiz olacaktir. Bu gibi durumlarda sadece dosyadaki=20 farkliliklari iceren bir "patch" dosyasi olusturulur. Bu dosyalar patch pro= grami yardimiyla eski dosyanin guncellenmesini saglar. patch komutu hakkinda ayri= ntili bilgiyi man komutuyla alabilirsiniz, ama genel kullanimi, =09=09=09patch < patch_dosyasi seklindedir.
BOLUM 6 =09Kullanim ile ilgili degisik sorular
=096.1=09Sildigim dosyalari nasil "undelete" yapabilirim ?
=09Once kotu haber: butun UNIX benzeri isletim sistemlerinde oldugu gibi Linux'da da "undelete" yok. Yanlislikla sildiginiz dosyayi geri kazanmanin bazi yontemleri olsa da oldukca zor ve basari olasiligi dusuk. Sisteminizde duzenli olarak yedekleme islemi yapiliyorsa, dosyanizi buradan bulabilirsin= iz. Yoksa isiniz oldukca zor.=20 =09Sildiginiz dosyalari kurtarma yontemlerindense, dosyalari silmemenizi=20 saglayacak birkac oneri: =09o rm komtunu "rm -i" seklinde bir alias olarak tanimlayabilirsiniz. =09 Boylece her dosya sileceginizde rm sizden onay isteyeceginden=20 =09 yanlislikla dosya silme olasiligini azaltmis olursunuz. Kullandiginiz =09 shell csh ya da tcsh ise, "alias rm 'rm -i'" komutu; sh, ksh ya da =09 bash ise "alias rm=3D'rm -i'" komutu isinizi gorecektir. =09o rm komutunu asagidaki gibi degistirerek, silmek yerine dosyayi=20 =09 belirleyeceginiz bir dizine tasimasini saglayabilirsiniz. Daha=20 =09 sonra belirli araliklarla bu dizinin altindaki dosyalri=20 =09 silebilirsiniz. Asagidaki komutlar csh ve tcsh icin bu isi=20 =09 yapar: =09=09alias purge 'rm -f ~/.cop/*' =09=09alias rm 'mv \!* ~/.cop' =09 sh, ksh ve bash aliaslarda parametreleri desteklemediginden biraz =09 farkli bir yontemle ayni is yapilabilir: =09=09alias purge=3D'rm -f ~/.cop/*' =09=09rm(){ mv $* ~/.cop } =09 yukaridaki komutlari kullandiginiz shell e gore .profile ya da .login =09 dosyalarina yazarak sisteme her girisinizde gecerlilik kazanmasini =09 saglayabilirsiniz. Ayrica yukaridaki komutlarin dogru calismasi icin =09 ~/.cop adli bir dizin olusturmaniz gerkli. =09 Yukaridakileri yaptiktan sonra yanlislikla sildiginiz bir dosyayi =09 .cop dizini altinda bulabilirsiniz. "purge" komutunu .cop dizinine=20 =09 tasinmis dosyalari gercekten silmek icin belirli araliklarla ya da =09 istediginiz zamanlarda kullanilabilir.=20 =09
=096.2=09Yazicimi sisteme nasil tanitabilirim ? =09 =09Standart bir dagitim (Slackware, Debian gibi) kullaniyorsaniz, yaziciniz sistem kuruldugu andan baslayarak ASCII text basmaya hazir durumda olmali. bastirmak istediginiz texti lpr komutuyla bastirablirsiniz. =09Bastiracaginiz dokuman postscript ise, postscript bir yazicidan cikti almak icin yine lpr komutu cikti almaniz yeterli olacaktir. Yaziciniz=20 postscript degilse, ucretsiz bir yazilim olan ghostscript ten=20 yararlanablirsiniz. Ghostscript, bulabileceginiz hemen hemen butun dot-matr= ix, inkjet ve postscript desteklemeyen yazicilar icin "driver" iceriyor.
=096.3=09CTRL - ALT - DEL tusunun islevini belirleyebilir miyim ?=09
=09Evet. Klavyenizdeki herhangi bir tus ve bu tuslarin ctrl, alt, altgr, shift tuslariyla birlikte basildiginda Linux'un ne yapmasi gerektigini=20 belirleyebilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi icin, ladkeys(1), dumpkeys(= 1), keytables(5) man sayfalarina bakabilirsiniz. Ozel bir ornek olarak,=20 Ctrl-Alt-Del tusunun islevini nasil degistirebileceginiz: =09o dumpkeys komutu ile kullandiginiz "keymap"i bir dosyaya yonlendirin. =09=09dumpkeys > my_key.map =09o Bu dosyada, yaklasik 350 satirin yaninda =09 control alt keycode 83 =3D Boot =09control alt keycode 111 =3D Boot =09 gibi iki satir icermeli. 83 numarali tus "keypad"deki "." tusu, =09 111 ise "Delete" tusu. Bu iki satirin anlami kolayca=20 =09 anlasilabilecegi gibi, ctrl-alt-delete tuslarina basildiginda =09 sistemin "boot" etmesini saglamak. Siz buradaki "Boot"u=20 =09 degistirerek istediginiz herhangi bir islemin yapilmasini=20 =09 saglayabilirsiniz. "Boot" ya da "Incr_Console" gibi onceden=20 =09 belirlenmis sozcukler kullanabileceginiz gibi, bu tus kombinasyonunda =09 ozel bir "string" uretilmesini saglayabilirsiniz. Yapmak istedigimiz =09 islemin "Boot" yerine, /usr/local/bin'de bulunan "foo" diye bir=20 =09 programin calistirilmasini saglamak oldugunu varsayalim. Yapmaniz =09 gereken seyler: =09 - "Boot" yerine dosyada baska bir yerde kullnilmadigindan emin=20 =09 oldugunuz F21 F63 arasi bir deger yazin. ornegin: control alt keycode 83 =3D F33=20 control alt keycode 111 =3D F33=20 =09 - Dosyaya, =09 =09string F33 =3D "/usr/local/bin/foo\n" =09 gibi bir satir ekleyin.=20 =09o Yeni "keymap"imizin calismasi icin,=20 =09=09loadkeys my_key.map =09 yazin.=09=20 =09Bu islemlerden sonra, Ctrl-Alt-Del tus kombinasynu belirttigimiz=20 programin calismasina saglayacaktir. Bu islemin kalici olmasi icin, ya yukaridaki "loadkeys my_key.map" satirini rc.local yada acilista calisan baska bir dosya icine ekleyin, ya da /usr/src/linux/dirvers/char/defkeymap.= map dosyasinin yerine kopyalayip "kernel"'i yeniden derleyin.
=096.4=09BogoMIPs nedir ? =09 =09MIPS (Millions of Instructions per Second), Islemcinin bir saniyede kac milyon islem yapabildigini gosterir bir olcu. Ama farkli islemciler soz konusu oldugunda gercekten sistem performansini gosterir bir olcu degil. "BogoMIPs"in MIPs kismi buradan geliyor. Bogo ise bu olcunun gercekten=20 bilimsel bir dayanagi olmamasindan kaynaklaniyor.=20 =09"BogoMIPs"in adinin nereden geldiginden cok, sanirim merak konusu olan ne oldugu. Isletim sisteminiz (Linux) bir zamanlama degerine gerek duyar.= =20 BogoMIPs degerinin bu zamanlamayi ayarlayabilmek icin belirlenir. BogoMIPs= =20 tahmin edeceginiz gibi islemcinize bagli ve asagidaki deger tablosundan kac= =20 olmasi gerektigini bulabilirsiniz. =09 Islemci=09 BogoMIPs 386SX clock * 0.14 (+-0.01) =20 386DX clock * 0.18 (+-0.01) =20 486Cyrix/IBM clock * 0.33 (+-0.04) =20 486SX/DX/DX2 clock * 0.50 (+-0.01) =20 Pentium clock * 0.40 (+-0.01)=20 Alpha clock * 1.00 =20 Ornegin, bu tabloya gore bir i486DX2-66 icin BogoMips degeri 66*0.50=3D 33.= 0=20 olmali.
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D BOLUM 7=09=09Kullanicilar ve sistem sorumlulugu=20
7.1 root olmak ve sorumluluklari
LINUX cok kullanicili bir isletim sistemidir. Ister evde tekbasiniza kullanin, ister internet'e bagli bir server olarak kullanin her linux makinasinda sistemde belirli yetkileri bulunan kullanicilar bulunur. Root tum kullanicilarin en yetkilisidir. Diger kullanicilar sadece kendilerine izin verilen alanlarda calisabilirlerken root heryere girebilir, hatta bir baska kullaniciymis gibi calisabilir. Sistemin duzenlenmesi ve isletilebilmesi icin bu cesit bir kullanicinin olmasi zorunludur.=20
Makinanin tek kullanicisi siz olsaniz bile islerinizi root kullanicisi ile yapmak yerine kendinize bir kullanici acmaniz yararli olacaktir. Root ile ilgili asagidaki onerileri verebilirim:
=09o Eger linux'u yeni yuklemisseniz dogrudan kullaniciniz root =09 olacaktir ve sifresi de bulunmayacaktir. Sistemi yukleme isiniz =09 bitince, root'a bir sifre verin ve kendinize bir kullanici acin. =09 Root sifresini iyi saklayin :-)
=09o Sistem uzerinde bir degisiklik yapacak olsaniz bile, tavsiyem, ilk =09 olarak kullanici olarak loginlenmeniz sonra su olmaniz.
=09o Root kullanicisini kullanirken enter'a basmadan once iyi dusunun=20 =09 bazi komutlarin hic geri donusu olmaz (mke2fs /dev/hda1 :-))
=09o root kullanicisi ile mc ve benzeri programlari kullanmamaya ozen =09 gosterin.
=09o Root kullanicisi cok gucludur, bu gucu kotuye kullanmayin.
7.2 nasil kullanici ekleyebilirim ?
Sisteme yeni bir kullanici ekleyebilmek icin:
=09o ilgili kullaniciya ait /etc/passwd dosyasina bir tanim eklemek =09o sayet network gruplari kullaniliyorsa /etc/group dosyasina bir =09 tanim eklemek =09o kullaniciya ait bir home directory (calisma dizini) yaratmak =09o kullanicinin bir sifre girmesini saglamak =09o sayet NIS kullaniliyorsa sozkonusu dosyalari, NIS client'larin =09 anlayacagi kopyalar halinde guncellemek.
Yukarida belirtilen islemlerin bazilarini otomatik olarak yapan programlar vardir (adduser). Ancak tum bu islemler elle de yapilabilir.=20
vi /etc/passwd
en alt satira
mehmet::985:900:Mehmet Tazebay:/home/mehmet:/bin/csh
Burada
1.bolum:mehmet=09=09kullanici ismi 2.bolum:=09=09sifre, buraya sifre DES olarak sifreli bir sekilde =09=09=09yazilir. 3.bolum:985=09=09kullanici numarasi, her kullaniciyi sistemde =09=09=09belirleyen numara. Herkesten farkli bir numara vermeye=20 =09=09=09ozen gosterin 4.bolum:900=09=09grup numarasi, kullanicinin ait oldugu grubu =09=09=09belirler. Ise yaramasi icin o numarada bir grup =09=09=09tanimlanmis olmalidir. 5.bolum:Mehmet Tazebay Kullanicinin gercek ismi, bazi servislerde (finger, =09=09=09who vs) kullanicinin gercek isminin =09=09=09belirlenebilmesini saglar. 6.bolum:/home/mehmet=09Kullanicinin calisma dizini. Kullanici sisteme =09=09=09girdigi anda kendisini burada bulacaktir. 7.bolum:/bin/csh=09Kullanicinin kullanacagi shell.=20
Ikinci adim bu kullanicinin calisma dizinini olusturmak
cd /works mkdir mehmet chown mehmet mehmet
Son komut ile mehmet isimli dizinin sahibini mehmet isimli kullanici olarak degistir dedik.=20 =20 Son adim ise o kullanici olarak login edilmesi ve uygun bir sifrenin passwd ile verilmesidir.
7.3=09Sistem sorumlusu hangi dosyalari takip etmelidir ?
LINUX calsisan bir sistemde bir sistem sorumlusu diuzgun araliklarla /var/spool dizini icerisinde yer alan=20 =09messages =09syslog dosyalarini incelemelidir. Eger sozkonusu dosyalar incelenip islenmezlerse cok buyuyebilirler. Bu iki dosya sistem hakkinda genel hata mesajlarinin ye= r aldigi dosyalardir =09xferlog =09veya /var/spool/ftpd/xferlog kimin ftp ile hangi dosyalari aktardigini gosterir =09wtmp kimlerin sisteme log ettiklerini gosterir. ASCII degildir, icerigini gormek icin (last) komutu kullanilir.=20
=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D BOLUM 8=09=09LINUX ve internet
8.1=09Modemle nasil baglanabilirim ? 8.2=09Route'lari nasil ayarlayabilirim ?
Bilgi paketleri internet uzerinde adreslerini route'lari takip ederek bulurlar. En basite indirgeyecek olursak iki turlu route yontemi vardir
=09o statik route'lar : birebir baglantili bilgisayarlari ve/veya aglari =09 sabit tanimlamalar ile birbirine baglar =09o dinamik route'lar: dugum noktalarinda bulunan router'lar =09 birbirlerine surekli bildikleri route'lar hakkinda bilgi verirler =20 8.3=09LINUX uzerinde NIS kurabilir miyim ?
Evet, Linux uzerinde, NIS client calistirilabildigi gibi NIS server da calistirilabilir.
8.4=09LINUX uzerinde disk paylasimi nasil yapilir ?
Bilgisayar aglarinin en onemli ozelliklerinden biri kaynak paylasimi saglamaktir. Bir makina icerisinde yer alan disk alaninin bilgisayar agi uzerinde yer alan diger makinalar tarafindan kullanilabilmesine Network Fil= e System (NFS) adi verilir.=20
Cok Kullanicili diger isletim sistemlerinde oldugu gibi LINUX NFS desteklemektedir. NFS islemini rpc.nfsd daemon'u desteklemektedir. /etc/rc.d/rc.inet2 icerisinde iliskili daemonlarin (nfsd rpc.portmapper vs) calismasi saglanmalidir.=20
Yerel disk'in herhangi bir alanini bilgisayar agi uzerinde yer alan diger makinalarin kullanimini sunmak icin /etc/exports dosyasi kullanilir.Bu dosy= a icerisine disk hiyerarsisinin hangi bolumlerinin diger makinalar tarafindan kullanilacagi belirtilir:
/home/ali=09=09alice,venus /usr/man=09=09(ro)
(exports dosyasi degistirildikten sonra degisikliklerin yansimasi icin reboot gereklidir).
Bir baska makina uzerinde yer alan diski kendi hiyerarsinize baglamak icin ise mount komutu kullanilir.
mount -t nfs darkstar:/home/ali=09/disk2/home/ali
(darkstar makinasinda /home/ali kismini bu makinada /disk2/home/ali dizini olarak ekle) Her defasinda bu islemi yapmamak icin /etc/fstab altinda hangi= =20 NFS ile "mount" edilmesi istenen dizinler belirtilebilir.=20 =20 8.5=09LINUX uzerinde yazici paylasimi nasil yapilir ?
Linux altinda calisan bir yazici kurulduktan sonra bunu diger makinalara kullandirabilmek icin=20
/etc/hosts.lpd
dosyasi icerisinde erisim hakki bulunan bilgisayarlar tanimlanmali
/etc/exports
dosyasi icerisinde /var/spool/lpd (veya daemon'un kullandigi spool dizini) export edilmis olmali
Yaziciya erismek isteyen bilgisayar uzerinde printcap dosyasinda
=09lp=3D =09rm=3Dbilgisayar_adi =09rp=3Dbilgisayar_uzerinde_yazicinin_adi
tanimlanmalidir.
8.6=09LINUX uzerinde baska hangi internet hizmetleri vardir ?
Linux uzerinde yer alan internet hizmetlerinden bazilari ve ilgili yerlerle dokumanlar asagida belirtilmistir:
DNS:=09nerede:=09=09Standart slackware dagitimi icerisinde =09dokuman:=09RFC 1034 - RFC 1035 =09=09=09ftp.metu.edu.tr/pub/mirrors/documents/rfc
MAIL:=09nerede: =09Standart slackware dagitimi icerisinde =09dokuman:=09makinanizda (F serisini almissaniz) =09=09=09/usr/doc/faq/howto/Mail-HOWTO
HTTPD:=09nerede:=09=09ftp.metu.edu.tr/pub/linux/sunsite/system/Network =09=09=09/info-systems/httpd*
GOPHER: nerede:=09=09ftp.metu.edu.tr/pub/linux/sunsite/system/Network /info-systems/gopher*
Linux icin internet hizmetleri hergun artmaktadir. Yazilim maliyetinin cok dusuk olmasi nedeniyle lnux cok cesitli internet hizmeti vermek cin yaygin olarak kullanilan bir isletim sistemidir.=20 =09 =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D=3D= =3D=3D=3D BOLUM 9=09=09Ornek kullanimlar, (LINUX su isler icin kullaniliyor)
Bu bolumde linux kullanilarak gelistirilmis cesitli uygulamalar tanitilacaktir. Sozkonusu orneklerde yer alan komut ve parametrelerin uygulamanin yapildigi ortama gore degistirilmesi gerekecektir.=20
9.1=09NFS'ten Slackware 2.2 yuklemek=20
Yaygin olarak kullanilan Slackware dagitiminin yuklenelbilmesi icin=20 basvurulabilecek bir cok yontem vardir.Eger bir yerel bilgisayar agi uzerin= de=20 yeterli disk kapasitesi varsa, bir ethernet karti yardimiyla Slackware=20 LINUX kolaylikla yuklenebilir.=20
Bu is icin: =09Yerel bilgisayar agi uzerinde erisilebilecek bir yerde (export =09edilmis bir alanda) linux install disketlerinin bulunmasi gerekir.
=09Ilgili slackware dagitiminin bilgisayar agi destekleyen boot =09disketlerinin bulunmasi gerekir.
=09PC'ye takilabilecek bir ethernet karti, yerel aga gerekli baglanti =09ve gecici sure ile kullanilabilecek bir IP adresine ihtiyac vardir.
NFS ten LINUX yukleyebilmek icin yerel ag uzerindeki bir alan kullanilacagindan ve ayrica gecici bir sure icin bile olsa bir IP numarasi kullanilacagindan dolayi sistem sorumlusunun haberdar edilmesi gerekir.
Verilen ornekte calisan bir makinanin guncellenmesi (upgrade) anlatilmistir= .. Tum adresler ve dizinler bu yerel aga ozgundur.
9.1.1 Guncellemeden Once
LINUX yuklenecek olan makina uzerinde hali hazirda LINUX bulunmasinin yararlari oldugu gibi bazi sakincalari vardir. Ilk olarak yararlarina deginmek gerekirse, yapilacak aslinda sadece isletim sisteminin bulundugu bolumu degistirmektir. SWAP alaninin ayrilmasi, kullanici alaninin ayrilmas= i gibi islemler bu durumda onceden yapilmis oluyorlar. Ancak yeni isletim sisteminin yuklenmesinin bazi zararlari da var:
=09o Herseyden once calistigi bilinen bir isletim sistem yenisi ile degistiriliyor. Gercekten bunu gerektirecek bir sebep olmadikca bu tur guncellemelerden kacinilmasi veya en aza indirilmesi gerekir. Yeni sistem, yeni bilinmeyenler ve az da olsa bire calismama riski getirecektir.
=09o Eger sistem uzerinde belirli hizmetler veriliyorsa o hizmetlere iliskin verilerin bu guncelleme esnasinda yok olmamasina dikkat edilmeli. Mesela makina bir mail server olarak kullaniliyorsa o ana kadar gelen maillerin bir sekilde yeni sisteme aktarilmasi gerekecektir.=20
=09o Benzer bir sekilde makinaya ait tanimlarin (/etc) ve standart dagitim disinda yuklenmis ve entegre edilmis paketlerin onceden yedeklenmes= i=20 gerekir. Yoksa herseye yenidenm baslamak gerekebilir.
Guncelleme icin iki yontem akla gelebilir, dogrudan yeni sistemi eskisinin uzerine bindirmek veya eskisini silerek yeniden yuklemek. En sagliklisi eski sistemi silmektir. Cunku degisik dagitimlarda dosya dagilimi farkliliklar gosterebilmektedir. Bunun sonucunda bazi dosyalar birden fazla yerde gozukebilmektedirler. Bir diger sakinca ise setup yaziliminin bazen bu durumda sasirabilmesi ve hata vermesi.
Guncellemek istedigimiz makina yerel agimizda hem Name server hem de Mail server gorevini surduruyordu. Makina uzerinde iki disk yer almaktaydi ve bunlar =09/dev/hda (isletim sistemi) =09/dev/hdb (kullanici alani) olarak bolumlenmisti. Biz tum sistemi silmeyi ve yeniden yuklemeyi sectik. Kullanici alaninin bir baska diskte olmasinin rahatligini kullanarak yedeklemek istedigimiz dosyalari kullanici alani altinda yarattigimiz bir dizine kopyaladik.
(root olarak) #/works/backup>tar -cvf etc.tar /etc ve #/works/backup>tar -cvfh var.tar /var
ne olur ne olmaz diye calistigini bildigimiz kernel'i de yedekledik
#/works/backup>cp /vmlinuz ./vmlinuz.old
9.1.2 Slackware 2.2 hakkinda
Yaygin olarak kullandigimiz icin ODTU'de slackware dizini altinda yer alan dagitimin disks kismini oldugu gibi kopyalamistik. Ek olarak ilgili dagitimin boot disketlerinden (IDE Harddisk kullandigimiz icin) net ve root disketlerinden ise color144'u almistik. Sozkonusu dizini yerel ag uzerinde 100 Mbyte kadar boslugu olan bir Harddisk'e kopyaladik. Dizinin yer aldigi harddiskin bulundugu makinada ilgili dizin icin tum makinalara okuma izni verdik.
chmod -R 755 /eedisk/slackware
/etc/exports dosyasi icerisine dagitimin bulundugu dizini tum makinalara export ettigini bildiren satiri ekledik.=20
/eedisk/slackware =20 =09 Root ve boot disket goruntulerini (ODTU'den aldigimiz dosyalar) disketlere aktardik
dd if=3Dcolor144 of=3D/dev/fd0 obs=3D18K dd if=3Dnet of=3D/dev/fd0 obs=3D18K
Artik guncellemeye gecebilirdik.
9.1.3 Guncelleme
Ilk olarak sistemi boot disketiyle acmayi denedik. Burada orjinal boot disketiyle bir sorun yasadik. boot disketinde yer alan kernel network kartini tanimadi. Cozum olarak eskiden kullandigimiz bir baska dagitimin boot disketini kullandik (net disketi NE2000 kartli makinalarda sorun cikardi).
Daha sonra root disketini taktik. Hemen setup programina girdik. Ilk olarak TARGET menusune girdik. Burada yuklemek istedigimiz hedef olarak /dev/hda1 = i sectik ve bu kismi formatlamasini istedik. (Artik donus yok:-). Ikinci is olarak SOURCE menusune gittik=20
=09=09=09 SOURCE MEDIA SELECTION=20 =20 Where do you plan to install Slackware Linux from? =20 =20 1 Install from a hard drive partition =20 2 Install from floppy disks =20 3 Install via NFS =20 4 Install from a pre-mounted directory =20 5 Install from CD-ROM =20
< OK > <Cancel>
Burada 3 Numarali secenekle NFS ten yukleme yapmak istedigimizi belirttik. Bu asamada artik ethernet kartinizin kosullanmasi yapilmalidir.=20
!!! Sistem yoneticinizden alacaginiz bilgiler dogrultusunda hareket edin !!= !
ilk olarak makinanizin kullanacagi IP adresi sorulacaktir. Bu yerel aginizd= a kullanilmayan bir numara olabilir. Daha sonra yerel aginizda kullanilan net= mask=20 sorulacaktir. Eger NFS server'i ile aranizda bir gateway varsa bununda adresi sorulacaktir. Daha sonra NFS serverin IP numarasi sorulacaktir. NFS serverden kasit, dagitim disketlerinin yeraldigi makinadir. Son olarak bu makina uzerinde disketlerin nerede yer aldigi sorulacaktir. Ornek olarak:
=09IP Number=09=09160.75.253.21 =09Netmask=09=09=09255.255.255.0 =09Do you have a gateway=09No =09IP Number of NFS sercer=09160.75.253.107 =09Directory=09=09/eedisk/slackware/disks
Bu noktadan sonra program bir sure text modcuna gececek ve ilgili mesajlari= n goruntulenmesini saglayacaktir. Burada dikkat edilmesi gereken sonunda ilgili server'i gormeyi basarip basaramadigidir. Burada bircok hata olabilir, olasiliklar arasinda
=09o Yanlis tanimlama olabilir, (IP numarasi olarak) =09o Baglantida bir aksilik olabilir, (Kablo sorunu)=09 =09o Verilen dizin server'da bulunmayabilir, =09o Belirtilen dizin'in okuma hakki yoktur, =09o Belirtilen dizin export edilmemistir, =09o kernel network kartini tanimamistir. (Boot esnasindaki mesajlarda bu =09 belirtilirdi.)
Bu durumda herseyi kontrol ettikten sonra yeniden baslamak gerekecektir. Eger hersey yolunda ise artik sanki disketlerden yukluyormuscasina devam edebilirsiniz.=20
9.1.4 Sonradan yapilacaklar
Hersey yolunda gitmisse yeni bir isletim sisteminiz oldu demektir. Simdi sirada bu yeni isletim sisteminde isleri yurutmeye devam etmektir. Ilk olarak sistem tanimlarinin yer aldigi /etc ile baslamak yararli olacaktir.= =20 burada hemen yedeklenen bilgileri yerine kopyalamayin. Bazen /etc icerisind= e yer alan dosylarin yeri veya sekli degismis olabilir. Onun icin en guvenlis= i teker teker dosyalari inceleyip kopyalamaktir. Belirli dosyalari hemen kopyalayabilirsiniz,=20 =09/etc/passwd =09/etc/group =09/etc/printcap =09/etc/hosts =09... Ancak sistem ile ilgili bazi dosyalarda cok acele etmemenizi tavsiye edebilirim =09/etc/inetd.conf =09/etc/rc.d/rc.* Bu dosyalari birbiri ile iyice karsilastirmadan kopyalamayin.
Daha sonra ise /var in yerine yerlestirilmesi islemi var. Bu da oldukca cileli olabilir. Burada gereken directory'leri teker teker almak gerekecek. (/var/mail) onemli olan burada yer alan dosylarin sahiplerinin duzgun olmas= i=20
En son olarak eski sistemde kaybettiginiz dosyalar icin uzulmek, kaybolan maillerden sikayetci olacak kullanicilardan korunabilmek icin yollar aramak ve herseyin yolunda gitmesi icin dua etmek gerekiyor :-)=20 =20 =09 =20 =20
=20
=20